“Хоймор өнжих нар” телевизийн олон ангит уран сайхны кино айл бүрийн хойморт гарч, үзэгчдийг нэг хэсэг дэлгэцийн өмнө “уясан” билээ. Тэгвэл энэ удаагийн “Редакцийн зочин”-ыхоо хойморт тус кинонд Энхжингийн дүрийг бүтээсэн, авьяаслаг залуу жүжигчин О.Итгэлийг урьсан юм.

-Уншигчид маань таныг Энхжин нэрээр тань илүү танина. Та бидэнд О.Итгэлийг танилцуулаач?  
-Намайг Оджаргалын Итгэл гэдэг. Одоо 25 настай. Өнгөрсөн жил ОХУ-ын Санкт-Петербург хотын “Театр урлагийн академи”-ийг жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Ирээд 2-3 сар болсныхоо дараа “Хоймор өнжих нар” кинонд Энхжингийн дүрийг бүтээсэн.

-Кинонд тоглож байх үеийг эргэн дурсахгүй юу. Таны анхны уран бүтээл үү?
-Энэхүү уран бүтээл маань ямар нэгэн хэтрүүлэг байхгүй, амьдралд байдаг л бодит үнэний тухай өгүүлсэн учраас үзэгчдэд нэлээд хүрсэн байх. Кино зураг авалт эхлээд явж байхад үнэндээ хүмүүст ингэж их хүрнэ гэж би бодоогүй. Гэтэл кино олны хүртээл болсны дараа санаанд оромгүй амжилт гарсан л даа. Энэхүү кино маань миний хувьд Монголдоо ирээд тоглосон анхны уран бүтээл. Өмнө нь ОХУ-д суралцаж байхдаа тус улсын гурван кинонд тоглож байсан.

-“Хоймор өнжих нар” кинонд яагаад тоглох болов. Дүрийн шалгаруулалтад оров уу, эсвэл хэн нэгэн тоглооч гэх урилга хүргүүлсэн үү?
-Тухайн үед телевизээр энэ кинонд проб хийнэ гэх зар явж байсан. Тэр үед хамт сурч байсан найзууд маань Монголд ирчихээд Улаан-Үд яваагүй байсан л даа. Тэгээд “Хэдүүлээ ер нь Монголд проб өгч үзье” гэж ярилцаад өгсөн. Тэр үед киноны найруулагч Л.Ариунжаргал эгч маань намайг Энхжингийн дүрд тохирох юм байна гээд сонгож байсан. За тэгээд би Энхжингийн дүрд сонгогдсон байж байтал миний найз охин болох ёстой Билгэ-Үжингийн маань дүрд таван охин сонгогдчихсон тэдэнтэй пробод орох шаардлагатай болсон л доо. Сүүлдээ текстээ цээжилчихсэн, бараг энэ нь л бусдаасаа илүү юм байна ухааны юм бодох хүртлээ пробод орсон шүү. Гэхдээ мэдээж сонголтыг найруулагч маань хийсэн.  

Ер нь би өөрийгөө их азтай хүн гэж боддог. ОХУ гэлтгүйгээр гадаадад суралцаад жүжигчин болоод ирж буй өчнөөн жүжигчин байхад би дөнгөж төгсөж ирэнгүүтээ олон ангит кинонд тоглосон. Энэ бол надад олдсон их том боломж юм. Кинонд тоглож байхдаа бас их олон зүйлийг сурсан. Жүжигчин хүний хувьд олон ангит кинонд тоглоно гэдэг, тэр дундаа дөнгөж жүжигчин гэх алдрыг зүүж ирсэн надад их том зүйл байсан. Мундаг, мундаг жүжигчидтэй хамт тоглож, тэднээс суралцах, үлгэр дуурайлал их авлаа.  

-Эмэгтэй дүрд таван хүн шалгарсан байсан гэсэн. Кинонд тоглосон бүсгүй чиний “сонгосон” Билгэ-Үжин байж чадсан уу?  
-Мөн байсан. Манай Б.Золжаргал мэргэжлийн бус хүн. Энэ жил ШУТИС-ийн Геологийн ангийн төгссөн. Тэгсэн атлаа жүжиглэлт сайтай, харьцаа сайтай санагдсан. Сүүлд киногоо үзэж байхад надаас л ямартай ч сайн жүжиглэсэн юм шиг санагдсан.  

-Энхжин киноны дунд хэсгээс хөлгүй болдог. Тэр жүжиглэлт хэр хүнд байсан бэ?
-Кино эхэлсэн байсан ч тухайн үед зохиол бичигдээд, ажил зэрэг л ундраад байсан үе. Эхний 16 анги хүртэл би эрүүл байдаг. Гэтэл 20 дугаар анги гараад эхэлсний дараа намайг хөлгүй болно гэдгийг хэлсэн. Тухайн үед юу руу орж байгаагаа ч мэдээгүй, ямартай ч дүр маань нэлээд хүнд болох нь гэж бодсон. Хөлөө эвхэж суугаад, боолгоод гурван цаг болоход цус боогдож, толгой эргээд сүүлдээ уур хүрдэг юм билээ. Би бүр боолтоо авч шидэж байсан тохиолдол ч байсан. Хааяа зөвшөөрлөөр 30 орчим минут суллана, тэгээд л хурдлаарай проб эхэллээ гэнгүүт буцаагаад бооно. Үүнээс гадна хүйтэн өдөр гадаа тэргэнцэртэй явна гэдэг их хүнд юм билээ. Дээр нь хөлөө боочихсон байсан болохоор цус боогдоод их даарсан.  

-Л.Ариунжаргал найруулагчийн хувьд өмнө нь “Хэцүү анги” телевизийн олон ангит кинонд найруулагчаар ажиллаж байсан туршлагатай. Энэ хүн болоод МҮОНТ-ийн уран бүтээлчидтэй хамтарч ажиллаад юу сурав?
-Ариунаа найруулагчийн хувьд хатууд хатуу, зөөлөнд зөөлөн, хүмүүсийн арга эвийг олдог хүн. Манай кинонд их олон хүүхэд тоглосон л доо. Зураг авалтын үеэр хаа сайгүй гүйлдээд л... Хүүхдүүд яаж жүжиглэх вэ гэдгээ ч мэдэхгүй шүү дээ. Гэтэл Ариунаа эгч тэр хүүхдүүдтэй их амархан хэл амаа олчихдог, удирдаад ажиллаад байж чаддаг байсан. Хүүхдүүд хөөцөлдөөд л тоглож байснаа бүгд Ариунаа эгчийг харахаараа номхон суучихна. Хүүхдүүд зарим зураг авалтаа нэг дублиэр дуусгах ч юм уу командад их орно. Найруулагчийнхаа тэр чадварыг хараад өөрийн эрхгүй бахархаж байсан.

Нэг сонирхолтой зүйл ярихад, “Хоймор өнжих нар” кинонд Билгүүдэй гээд нэг хүү тоглосон. Тэр нэг удаа найруулагчгүй сцен ороод их мундаг байсан юм байна л даа. Тэрийг нь манай зураглаач ах урамшуулж “Өнөөдөр та хоёр их мундаг байлаа” гэсэн чинь Билгүүдэй “Тийн ш дээ наад үгээ найруулагчид сайн хэлээрэй” гэж хэлсэн гэдэг.   

Миний хувьд ОХУ-д суралцаж байхдаа нуруундаа бэртэл авчихсан юм. Кинонд тоглож байх тэр үед нурууны хагалгаанд ороод гам барих шаардлагатай байсан. Тэрийгээ Ариунаа найруулагчид хэлэхэд ойлгож, зарим тохиолдолд зураг авалтыг хойшлуулах зэргээр надад их тусласан. Бүр надад монгол тайзны яриануудыг зааж өгөх зэргээр их туслалцаа үзүүлсэн дээ.

-Жүжигчдийн хувьд дүрийн судалгаа гэж том ажил бий. Таны хувьд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний дүр бүтээхийн тулд судалгаа хэр хийсэн бэ?   
-Мэдээж кинонд тоглохын тулд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдтэй их харилцсан. Яг хөлгүй болж тоглож байх үедээ хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн дунд орж зураг авахуулах хэрэгтэй болсон юм. Тухайн үед хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хамгаалах өдөр тохиож байсан санагдаж байна. Тэгээд нэг арга хэмжээн дээр очсон чинь намайг жүжиглэж байгааг мэдэхгүй зарим сэтгүүлч ярилцлага авах гээд, би тэднээс зугтаад бөөн юм болж билээ. Орой нь зурагтаар миний нөгөө зугтаж байсан хэсэг гарч байсан /инээв/.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн дунд байхдаа тэднийг их ойлгосон гэж хэлж болно. Тэд өөрсдийгөө хөгжлийн бэрхшээлтэй гэж хэлүүлэх дургүй. Тэргэнцэртэй л болохоос биш ухаан санаа нь саруул, хийж бүтээх эрмэлзэлтэй, чадвартай мундаг хүмүүс байдаг юм билээ. Мундаг олон ах, эгч нартай болсон. Түүнчлэн миний Монголд бүтээсэн анхны дүр энэ хүмүүстэй ойр байсан учраас байнга туслаж баймаар санагдсан. Шинэ жил гэх мэт баяр ёслолыг нь очоод хөтлөөд өгдөг ч юм уу, заавал нэг талаар тус хүргэнэ гэж бодож байна.  

-Энхжингийн дүр бол их сайн ах байдаг. Амьдрал дээр та дүүтэй юу. Гэр бүлийнхнийгээ танилцуулаач?
-Би яг Энхжинтэй адилхан хоёр дүүтэй. Том эмэгтэй дүү маань Тайваньд сурдаг. Бага дүү маань “Тэмүүжин өрлөг”-т суралцдаг. Ам бүл 5-уулаа. Тухайн үед намайг кинонд тоглож байхад хүмүүс “Чи айлын бага байх аа. Их эрх төрхтэй” гэж хэлнэ. Гэтэл тийм биш гэдгийг найруулагч маань зөв олж харсан даа.  

Нэг талаараа Энхжингийн амьдрал яг л Итгэл гэдэг хүний амьдрал юм шиг их ойрхон дүр байсан. Ээж маань нэг удаа киног маань үзчихээд “Яг л чи гарч байна ш дээ” гэж хэлж байсан удаатай. Ер нь л би энэ кинонд яг л өөрөөрөө байсан гэж хэлж болно. 

Үргэлжлэлийг ЭНДЭЭС уншина уу...