ИНГАГИЙН ЭЗЭНТ УЛСЫН ШИЖИР АЛТНЫ НУУЦ
Хүн төрөлхтний нийгэм шижир алтаар зоос хийх болсон цагаас хүмүүс ямагт шижир алтыг зүүдэлсээр иржээ. Хүмүүс цагтаа домогт гардаг Соломен вангийн эрдэнийн сан, Шиба хатан хааны шүр сувдын сан руу тэмүүлэн зүтгэсээр, сүүлдээ Колумб шинэ эх газрыг нээсний дараа маш олон хүн шижир алт эрж хайх харцаа Америк тив рүү чиглүүлсэн байдаг.
ПОСАРОГИЙН ШИЖИР АЛТ
Индианчуудын домогт, Ингагийн эзэнт улс бол нэг алтны улс байсан гэж гардаг байна. 1532 оны 9 дүгээр сард, Испаний колончлогч Посаро 160 цэрэг авч далайн түвшнээс 3500 метр өндөр Андисийн нурууг давж, өвропчууд угаас хүрч байгаагүй энэ оронд явж хүрчээ. Ингагийн гол суурин болох Кашмаркаг хулжин зальтай Посаро тооцоолон довтолж цохиод, Ингагийн эзэн ван Атварпаг олзолж, дараа нь ингачуудаас шижир алт болон цалин цагаан мөнгөөр олзонд орсон Атварпагийн өргөөг дүүргэхийг шаарджээ.
Өөрийнхөө эзэн дээдсээ худалдан авахаар ингачууд нийт 13265 фут шижир алт болон 26000 фут цалин дагаан мөнгөөр төлбөр хийсэн байна. Дараа нь Посаро харин амласнаасаа буцаж Ингагийн энэ эзэн ванг алсан ажээ. Түүхэнд хамгийн сүүлчийн Ингагийн эзэнт төрийн эзэн ван Атварпа цаазын тавцнаа гарахдаа нарны бурханд хандаж колончлогчдод аймшигт хараал хийжээ. Тэгээд хараал нь биелж, түрэмгийлэгчид бузар олзоо булаалдаж дотроо алалдаад эцэстээ бараг бүх удирдагчид нь түүний дотор Посаро өөрөө алагдаж, гянданд суух нь суусан гэдэг. Тэр их хэмжээний хүн гайхмаар Ингагийн эд эрдэнэс эцэстээ хааш нь ч юм алга болжээ.
Зарим хүн тэдгээр шижир алт болон Атварпагийн хүүрийг ингачууд буцааж аваад нууж далдалсан, нуусан газар нь өнөөгийн Эквадорын Рианганад ууланд байх ёстой гэдэг байна. Маш олон эрдэнэсийн эрэлчид амь насны аюул түгшүүрийг омтгойрон Рианганадын бүс нутагт хүрч эрдэнэсийн санг эрж хайсан боловч энэ намгаар бүрхэгдсэн, хорт могой зэрлэг амьтад сүлжилдсэн нутагт тоо томшгүй эрдэнэсийн эрэлчид очоод тэндээс эргэж ирээгүй гэдэг.
ДОМОГТ ГАРДАГ ШИЖИР АЛТАН НУУР
Төв Америкийн ширэнгэд бас нэгэн алтны тухай шижир алтан нуурын домог байдаг гэнэ. Домогт өгүүлэхээр, эртний Ингагийн эзэн вангийн титэм залах ёслол дандаа энэ нуурын эрэг дээр болдог байж гэнэ. Ёслол үйлдэх үеэр, иргэд түшмэлүүд тус тус өөрсдийн эрхэм дээд шижир алтаа, эрдэнийн чулуугаа улсын эзнийхээ өлмийд өргөдөг байжээ.
Дараа нь улсын эзэн тэдгээрийг бүгдийг нууранд хаяж эрхэм хүндтэй нарны бурханд өргөдөг байж гэнэ. Тэр мэтээр үеэс үед дамжсаар, нууранд хичнээн эд эрдэнэс хуримталсныг хэн ч хэлэхийн эцэсгүй болсон гэдэг.
16 дугаар зуунд Испани Ингагийн эзэнт гүрнийг байлдан дагуулснаас нааш, колончлогчид шижир алтан нуурыг эрж хайх нь ер нэг ч тасраагүй гэнэ. Хамгийн сүүлд тэд харцаа өнөөдрийн Колумбын Гудавейда нуур луу хандуулжээ.
1545 онд Испаний нэг хайгуулын анги нуурын гүехэн уснаас хэдэн зуугаар тоологдох шижир алтан эдлэл гаргасан нь шижир алтан нуурын домгийг гэрчилсэн байна. Гэвч хүмүүс нуурын гүнд байгаа эрдэнэсийн санг яагаад ч татаж гаргах аргагүй ажим.
Эдгээр эрт урьдын эрхэм чухаг эрдэнэс үе үеийн Ингагийн эзэн хаадын сүнсийг сахиж байдаг ч юмсан уу? Хүмүүс хэзээ нэгэн цагт энэ нууцыг тайлах бий хэмээн хүлээсээр байдаг ажээ.
Хүн төрөлхтний нийгэм шижир алтаар зоос хийх болсон цагаас хүмүүс ямагт шижир алтыг зүүдэлсээр иржээ. Хүмүүс цагтаа домогт гардаг Соломен вангийн эрдэнийн сан, Шиба хатан хааны шүр сувдын сан руу тэмүүлэн зүтгэсээр, сүүлдээ Колумб шинэ эх газрыг нээсний дараа маш олон хүн шижир алт эрж хайх харцаа Америк тив рүү чиглүүлсэн байдаг.
ПОСАРОГИЙН ШИЖИР АЛТ
Индианчуудын домогт, Ингагийн эзэнт улс бол нэг алтны улс байсан гэж гардаг байна. 1532 оны 9 дүгээр сард, Испаний колончлогч Посаро 160 цэрэг авч далайн түвшнээс 3500 метр өндөр Андисийн нурууг давж, өвропчууд угаас хүрч байгаагүй энэ оронд явж хүрчээ. Ингагийн гол суурин болох Кашмаркаг хулжин зальтай Посаро тооцоолон довтолж цохиод, Ингагийн эзэн ван Атварпаг олзолж, дараа нь ингачуудаас шижир алт болон цалин цагаан мөнгөөр олзонд орсон Атварпагийн өргөөг дүүргэхийг шаарджээ.
Өөрийнхөө эзэн дээдсээ худалдан авахаар ингачууд нийт 13265 фут шижир алт болон 26000 фут цалин дагаан мөнгөөр төлбөр хийсэн байна. Дараа нь Посаро харин амласнаасаа буцаж Ингагийн энэ эзэн ванг алсан ажээ. Түүхэнд хамгийн сүүлчийн Ингагийн эзэнт төрийн эзэн ван Атварпа цаазын тавцнаа гарахдаа нарны бурханд хандаж колончлогчдод аймшигт хараал хийжээ. Тэгээд хараал нь биелж, түрэмгийлэгчид бузар олзоо булаалдаж дотроо алалдаад эцэстээ бараг бүх удирдагчид нь түүний дотор Посаро өөрөө алагдаж, гянданд суух нь суусан гэдэг. Тэр их хэмжээний хүн гайхмаар Ингагийн эд эрдэнэс эцэстээ хааш нь ч юм алга болжээ.
Зарим хүн тэдгээр шижир алт болон Атварпагийн хүүрийг ингачууд буцааж аваад нууж далдалсан, нуусан газар нь өнөөгийн Эквадорын Рианганад ууланд байх ёстой гэдэг байна. Маш олон эрдэнэсийн эрэлчид амь насны аюул түгшүүрийг омтгойрон Рианганадын бүс нутагт хүрч эрдэнэсийн санг эрж хайсан боловч энэ намгаар бүрхэгдсэн, хорт могой зэрлэг амьтад сүлжилдсэн нутагт тоо томшгүй эрдэнэсийн эрэлчид очоод тэндээс эргэж ирээгүй гэдэг.
ДОМОГТ ГАРДАГ ШИЖИР АЛТАН НУУР
Төв Америкийн ширэнгэд бас нэгэн алтны тухай шижир алтан нуурын домог байдаг гэнэ. Домогт өгүүлэхээр, эртний Ингагийн эзэн вангийн титэм залах ёслол дандаа энэ нуурын эрэг дээр болдог байж гэнэ. Ёслол үйлдэх үеэр, иргэд түшмэлүүд тус тус өөрсдийн эрхэм дээд шижир алтаа, эрдэнийн чулуугаа улсын эзнийхээ өлмийд өргөдөг байжээ.
Дараа нь улсын эзэн тэдгээрийг бүгдийг нууранд хаяж эрхэм хүндтэй нарны бурханд өргөдөг байж гэнэ. Тэр мэтээр үеэс үед дамжсаар, нууранд хичнээн эд эрдэнэс хуримталсныг хэн ч хэлэхийн эцэсгүй болсон гэдэг.
16 дугаар зуунд Испани Ингагийн эзэнт гүрнийг байлдан дагуулснаас нааш, колончлогчид шижир алтан нуурыг эрж хайх нь ер нэг ч тасраагүй гэнэ. Хамгийн сүүлд тэд харцаа өнөөдрийн Колумбын Гудавейда нуур луу хандуулжээ.
1545 онд Испаний нэг хайгуулын анги нуурын гүехэн уснаас хэдэн зуугаар тоологдох шижир алтан эдлэл гаргасан нь шижир алтан нуурын домгийг гэрчилсэн байна. Гэвч хүмүүс нуурын гүнд байгаа эрдэнэсийн санг яагаад ч татаж гаргах аргагүй ажим.
Эдгээр эрт урьдын эрхэм чухаг эрдэнэс үе үеийн Ингагийн эзэн хаадын сүнсийг сахиж байдаг ч юмсан уу? Хүмүүс хэзээ нэгэн цагт энэ нууцыг тайлах бий хэмээн хүлээсээр байдаг ажээ.
