Лувсангийн концерт
Дагдан, Довдон хоёр зохиолын дуунд нугасгүй дуртай гэнэ. Шинэ тоглолтыг алгасалгүй үзэж, нэг нэгнийгээ ээлжилж даана. Дагдан Довдон руугаа залгаад,
-Ирэх хагас сайнд Жавхлан тоглоно гэнэ ээ. Хөгшин чинь хоёр тасалбар авчихлаа гэв.
-Үгүй ээ, хөгшин чинь амжихгүй хагас сайнд Лувсан тоглолттой гэсэн гэж найз нь хариулжээ. Дараагийн хагас сайн дөхөж байтал Дагдан дахиад л Довдон руу залгав.
-Энэ хагас сайнд Батсүх гавьяат дуулна гэнэ ээ. Үзэх үү? гэж асуув.
-Ээ, хөгшин чинь амжихгүй. Хагас сайнд Лувсан дахиад л тоглолттой гэв. Түүний дараагийн хагас сайнд Хишигбаяр, Дэлгэрмаа хоёрыг үзэх санал тавьтал Довдон дахиад л Лувсан тоглолттой гэв. Дагдангийн тэвчээр алдрав.
-Лувсан гэж хэн юм бэ? Мэдэхгүй л юм байна зүгээр гэж уурлав. Довдон нь харин сэмхэн шивнэж,
-Чш чимээгүй. Би ч гэсэн мэдэхгүй ээ. Лувсанг тоглолтоо хийхээр явахаар нь хөгшин чинь эхнэртэй нь уулздаг юм байхгүй юу гэжээ.
* * *
Таньдаг нүүр!
Самдан гуайн охин тоть авна гэж хэдэн өдөр гонгинов. Амьтны дэлгүүрт очтол торыг нь хар даавуугаар битүүлж бүтээсэн ганцхан тоть үлдсэн байх юм гэнэ. Танил худалдагч байж таараад, "Энэ тотийг янхны газрынхан тэжээж байсан юм. Шинэ тоть ирэхийг хүлээсэн нь дээр" гэж түүнд сэм шивнэв. Гэвч охин нь шалан дээр савж унаад, тийчилж чарлаад байсан тул өөр аргагүй болж тотийг худалдаж авчээ. Гэртээ ирээд, тотины торыг бүтээсэн даавууг хуулав гэнэ. Тоть:
-Пөөх, янхны газар шинэ байртай болжээ! гэж хашгирав. Тэгснээ охиныг хараад,
-Өө зө, шинэ хүүхэнтэй болчихож! Царай муутай шаримгар вэ? гэж чарлалаа. Ээж уулга алдан амаа дарахад, тоть түүн рүү харж нүдээ том болгов.
-Паах, борлуулалтын менежерийг бас сольчихоо юу?!
Ингээд эцэст нь тоть царай нь цайчихсан зогсоо Самдан гуайг олж харав.
-Өө, Самдан гуай. Ашгүй дээ, таньдаг нүүр! Үйлчлүүлэгч хуучнаараа байна! гэжээ.
* * *
Боожгооны үзүүр дэх нүүр!
Бага ангид эцэг эхийн төлөөлөл мянгат малчин Балдан гуай ирж, нээлттэй хичээлд суув. Урнаа багш хүүхдүүдэд амьд жишээтэй бодлого бэлдсэн байв.
-Сумын заан Дорж цагт 5 сав жимс түүдэг. Бага эмч Мядаг цагт 3 сав жимс түүдэг. Тэд хоёулаа ой руу яваад 2 цаг жимс түүжээ. Нийт хэдэн сав жимс түүсэн бэ? гэж багш асуув. Хүүхдүүд 16 гэж зэрэг хариулав. Балдан гуай толгой сэгсрээд,
-Хн, ганц сав жимстэй ирвэл их юм! Донтой Доржийг дуртай Мядагтай эзгүй ойд оруулчихаад байхад яг жимс түүж харагдаач! гэж дүрсхийтэл уурлав гэнэ.
* * *
Африкийн дунд сургуульд зааны тугал, могойн зулзага хоёр нэг ангид сурдаг байв. Могойн зулзага нэг өдөр зааны тугалыг,
-Нүүрэн дээрээ боожгоотой! Еэ еэ бөөвөө, гэж шоолов. Зааны тугал эргэж хараад,
-Чи тэгвэл, боожгооны үзүүр дэх нүүр! гэжээ.
* * *
Архи аа, гэж
Нэг нөхөр архиджээ. Туугаад байж, туугаад л байж. Нэг мэдтэл хөл дээрээ ч зогсож чадахаа болив. "Миний хэмжээ хэтэрчээ, гэртээ харья" гэж бодов гэнэ. Баарнаас гарах санаатай алхах гэсэн чинь яагаад ч хөл дээрээ тогтдоггүй! Дүүрсэн хэрэг гээд мөлхөв. Жаахан мөлхөж байгаад дахиад л өндийх гэж үзтэл буцаад л уначихлаа гэнэ. Мөлхөөд байж, мөлхөөд байж. Арайхийж гэртээ ирээд авгайдаа баригдахгүйн тулд сэмхэн хувцсаа тайлаад унтжээ. Өглөө нь авгай нь сэгсэрч сэрээгээд,
-Өмхий гуйлгачин чинь ахиад л ногоороо юу? Битгий уу, гэж хэд хэлдэг юм бэ, чамд! гэж чарлав. "Шөнө ирэхдээ огт хар авахуулаагүй л юмсан. Шулам чинь хаанаасаа мэдчихэв ээ" гэж нөхөр бодоод,
-Би уугаагүй ээ. Чамд хэн хэлээв? гэж гүрийв.
-Баарнаас утасдаж байна, ногоон оо! Чи тэнд дахиад л тахир дутуугийн тэргэнцрээ мартсан байна гэж эхнэр нь чарлалаа гэнэ.
* * *
Шөнө дунд. Нэгэн эр гэртээ шал согтуу ирэв гэнэ.
-Хөөе эхнээр. Хүүе гэм! гэж хашгирав. Чимээ алга.
-Хөөе хүүр ээ! Би дахиад л уучихлаа. Харааж зүхээд өгөөч! гэж дахин хашгирав. Эхнэрийн тэвчээр барагдаад,
-Өмхий ногоон минь, хол очоод үхэж далдраач!
-Ээ ашгүй дээ. Ор наана чинь байгаа юм уу? Хөгшин чинь ороо хайгаад олдоггүй ээ. Ойртохоор дахиад нэг хараагаад орхиорой, орны толгой мөргөчихнө шүү!
* * *
Килограмм цагаан будаа хэдэн ширхэг бол?
Хүнсний захаас баригдсан хоёр хулгайчийг шүүх хурал болж байна гэнэ. Эхнийхээс нь шүүгч асууж байна.
-Юу хулгайлсан бэ?
-Нэг жижиг шилтэй даршилсан өргөст хэмх хулгайлсан. Дотроо ердөө л зургаан ширхэг өргөст хэмх байсан.
-Мм...мм. За чамд хулгайлсан өргөст хэмхний чинь тоогоор зургаан сарын ял өгье гэж шүүгч хэлэв.
Шүүгч ингэж хэлмэгц хоёр дахь хулгайч ухаан алдаад уначихлаа гэнэ. Арайхийж сэргээгээд,
-Чи яав аа? гэж шүүгч асуув.
-Яана аа! Би нэг килограмм цагаан будаа хулгайлчихсан юм аа гэж гэнэ.
* * *
Галт тэрэг хөдөлсөн чинь араас нь нэг галзуу залуу гараа зангаад гүйгээд байх юм гэнэ. Дарга хөөрхийг маш их өрөвдөв. Галт тэргээ зогсоох тушаал өгөөд,
-Иш өвчтэй зовлонтой хүнд буян бололгүй яахав. Миний хүү гараа даллаад гүйгээд байх чинь галт тэрэгнээсээ хоцроо юу? гэж асуув. Галзуу маш ууртай,
-Юуны чинь хоцрох. Галт тэргийг вокзалаас хөөж явааг минь харахгүй байна уу? гэжээ.
* * *
АМЬДРАЛЫН ТЕОРЕМ
Бүгдийг мэдээд байдаг харин машинаа нь ажиллуулж чадахгүй байвал үүнийг онол гэдэг. Харин машин нь ажиллаад байдаг яагаад ажиллуулаад байгаагаа мэдэхгүй бол түүнийг практик гэдэг.
Үүнээс үүдээд хийх дүгнэлт:
Юу ч мэдэхгүй, машин нь ч ажиллахгүй байвал үүнийг онол практикийн нэгдэл гэнэ.
Дагдан, Довдон хоёр зохиолын дуунд нугасгүй дуртай гэнэ. Шинэ тоглолтыг алгасалгүй үзэж, нэг нэгнийгээ ээлжилж даана. Дагдан Довдон руугаа залгаад,
-Ирэх хагас сайнд Жавхлан тоглоно гэнэ ээ. Хөгшин чинь хоёр тасалбар авчихлаа гэв.
-Үгүй ээ, хөгшин чинь амжихгүй хагас сайнд Лувсан тоглолттой гэсэн гэж найз нь хариулжээ. Дараагийн хагас сайн дөхөж байтал Дагдан дахиад л Довдон руу залгав.
-Энэ хагас сайнд Батсүх гавьяат дуулна гэнэ ээ. Үзэх үү? гэж асуув.
-Ээ, хөгшин чинь амжихгүй. Хагас сайнд Лувсан дахиад л тоглолттой гэв. Түүний дараагийн хагас сайнд Хишигбаяр, Дэлгэрмаа хоёрыг үзэх санал тавьтал Довдон дахиад л Лувсан тоглолттой гэв. Дагдангийн тэвчээр алдрав.
-Лувсан гэж хэн юм бэ? Мэдэхгүй л юм байна зүгээр гэж уурлав. Довдон нь харин сэмхэн шивнэж,
-Чш чимээгүй. Би ч гэсэн мэдэхгүй ээ. Лувсанг тоглолтоо хийхээр явахаар нь хөгшин чинь эхнэртэй нь уулздаг юм байхгүй юу гэжээ.
* * *
Таньдаг нүүр!
Самдан гуайн охин тоть авна гэж хэдэн өдөр гонгинов. Амьтны дэлгүүрт очтол торыг нь хар даавуугаар битүүлж бүтээсэн ганцхан тоть үлдсэн байх юм гэнэ. Танил худалдагч байж таараад, "Энэ тотийг янхны газрынхан тэжээж байсан юм. Шинэ тоть ирэхийг хүлээсэн нь дээр" гэж түүнд сэм шивнэв. Гэвч охин нь шалан дээр савж унаад, тийчилж чарлаад байсан тул өөр аргагүй болж тотийг худалдаж авчээ. Гэртээ ирээд, тотины торыг бүтээсэн даавууг хуулав гэнэ. Тоть:
-Пөөх, янхны газар шинэ байртай болжээ! гэж хашгирав. Тэгснээ охиныг хараад,
-Өө зө, шинэ хүүхэнтэй болчихож! Царай муутай шаримгар вэ? гэж чарлалаа. Ээж уулга алдан амаа дарахад, тоть түүн рүү харж нүдээ том болгов.
-Паах, борлуулалтын менежерийг бас сольчихоо юу?!
Ингээд эцэст нь тоть царай нь цайчихсан зогсоо Самдан гуайг олж харав.
-Өө, Самдан гуай. Ашгүй дээ, таньдаг нүүр! Үйлчлүүлэгч хуучнаараа байна! гэжээ.
* * *
Боожгооны үзүүр дэх нүүр!
Бага ангид эцэг эхийн төлөөлөл мянгат малчин Балдан гуай ирж, нээлттэй хичээлд суув. Урнаа багш хүүхдүүдэд амьд жишээтэй бодлого бэлдсэн байв.
-Сумын заан Дорж цагт 5 сав жимс түүдэг. Бага эмч Мядаг цагт 3 сав жимс түүдэг. Тэд хоёулаа ой руу яваад 2 цаг жимс түүжээ. Нийт хэдэн сав жимс түүсэн бэ? гэж багш асуув. Хүүхдүүд 16 гэж зэрэг хариулав. Балдан гуай толгой сэгсрээд,
-Хн, ганц сав жимстэй ирвэл их юм! Донтой Доржийг дуртай Мядагтай эзгүй ойд оруулчихаад байхад яг жимс түүж харагдаач! гэж дүрсхийтэл уурлав гэнэ.
* * *
Африкийн дунд сургуульд зааны тугал, могойн зулзага хоёр нэг ангид сурдаг байв. Могойн зулзага нэг өдөр зааны тугалыг,
-Нүүрэн дээрээ боожгоотой! Еэ еэ бөөвөө, гэж шоолов. Зааны тугал эргэж хараад,
-Чи тэгвэл, боожгооны үзүүр дэх нүүр! гэжээ.
* * *
Архи аа, гэж
Нэг нөхөр архиджээ. Туугаад байж, туугаад л байж. Нэг мэдтэл хөл дээрээ ч зогсож чадахаа болив. "Миний хэмжээ хэтэрчээ, гэртээ харья" гэж бодов гэнэ. Баарнаас гарах санаатай алхах гэсэн чинь яагаад ч хөл дээрээ тогтдоггүй! Дүүрсэн хэрэг гээд мөлхөв. Жаахан мөлхөж байгаад дахиад л өндийх гэж үзтэл буцаад л уначихлаа гэнэ. Мөлхөөд байж, мөлхөөд байж. Арайхийж гэртээ ирээд авгайдаа баригдахгүйн тулд сэмхэн хувцсаа тайлаад унтжээ. Өглөө нь авгай нь сэгсэрч сэрээгээд,
-Өмхий гуйлгачин чинь ахиад л ногоороо юу? Битгий уу, гэж хэд хэлдэг юм бэ, чамд! гэж чарлав. "Шөнө ирэхдээ огт хар авахуулаагүй л юмсан. Шулам чинь хаанаасаа мэдчихэв ээ" гэж нөхөр бодоод,
-Би уугаагүй ээ. Чамд хэн хэлээв? гэж гүрийв.
-Баарнаас утасдаж байна, ногоон оо! Чи тэнд дахиад л тахир дутуугийн тэргэнцрээ мартсан байна гэж эхнэр нь чарлалаа гэнэ.
* * *
Шөнө дунд. Нэгэн эр гэртээ шал согтуу ирэв гэнэ.
-Хөөе эхнээр. Хүүе гэм! гэж хашгирав. Чимээ алга.
-Хөөе хүүр ээ! Би дахиад л уучихлаа. Харааж зүхээд өгөөч! гэж дахин хашгирав. Эхнэрийн тэвчээр барагдаад,
-Өмхий ногоон минь, хол очоод үхэж далдраач!
-Ээ ашгүй дээ. Ор наана чинь байгаа юм уу? Хөгшин чинь ороо хайгаад олдоггүй ээ. Ойртохоор дахиад нэг хараагаад орхиорой, орны толгой мөргөчихнө шүү!
* * *
Килограмм цагаан будаа хэдэн ширхэг бол?
Хүнсний захаас баригдсан хоёр хулгайчийг шүүх хурал болж байна гэнэ. Эхнийхээс нь шүүгч асууж байна.
-Юу хулгайлсан бэ?
-Нэг жижиг шилтэй даршилсан өргөст хэмх хулгайлсан. Дотроо ердөө л зургаан ширхэг өргөст хэмх байсан.
-Мм...мм. За чамд хулгайлсан өргөст хэмхний чинь тоогоор зургаан сарын ял өгье гэж шүүгч хэлэв.
Шүүгч ингэж хэлмэгц хоёр дахь хулгайч ухаан алдаад уначихлаа гэнэ. Арайхийж сэргээгээд,
-Чи яав аа? гэж шүүгч асуув.
-Яана аа! Би нэг килограмм цагаан будаа хулгайлчихсан юм аа гэж гэнэ.
* * *
Галт тэрэг хөдөлсөн чинь араас нь нэг галзуу залуу гараа зангаад гүйгээд байх юм гэнэ. Дарга хөөрхийг маш их өрөвдөв. Галт тэргээ зогсоох тушаал өгөөд,
-Иш өвчтэй зовлонтой хүнд буян бололгүй яахав. Миний хүү гараа даллаад гүйгээд байх чинь галт тэрэгнээсээ хоцроо юу? гэж асуув. Галзуу маш ууртай,
-Юуны чинь хоцрох. Галт тэргийг вокзалаас хөөж явааг минь харахгүй байна уу? гэжээ.
* * *
АМЬДРАЛЫН ТЕОРЕМ
Бүгдийг мэдээд байдаг харин машинаа нь ажиллуулж чадахгүй байвал үүнийг онол гэдэг. Харин машин нь ажиллаад байдаг яагаад ажиллуулаад байгаагаа мэдэхгүй бол түүнийг практик гэдэг.
Үүнээс үүдээд хийх дүгнэлт:
Юу ч мэдэхгүй, машин нь ч ажиллахгүй байвал үүнийг онол практикийн нэгдэл гэнэ.
