logo
Орхончууд сургууль, цэцэрлэгийн хомсдолд орсноо гишүүндээ дуулгав

Орхончууд сургууль, цэцэрлэгийн хомсдолд орсноо гишүүндээ дуулгав

2013/11/29
Хангайн бүс хариуцсан на­рийн бичгийн дарга О.Сод­билэг өчиг­дөр Орхон аймагт ажиллалаа. Тэр­бээр, өн­гөр­сөн сонгуулиар Ор­хон аймгаас сон­гогдсон бөгөөд на­мынхаа 27 дугаар Их хурлын шийд­вэрийг сурталчлах ажлынхаа хү­рээнд ийн сонгогдсон тойрогтоо ажил­ласан юм. 

Гишүүнтэй хамт МАН-ын Удирдах зөвлөлийн ги­шүүн Л.Энх-Амгалан, Д.Сарангэ­рэл нар хамт ажиллаж байгаа бө­гөөд Булган, Хөвсгөл, Эрдэнэт гэ­сэн маршрутаар ажиллах ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд багтаж бай­гаа билээ. 

УИХ-ын гишүүн О.Сод­билэг өглөө эртлэн айм­гийн­хаа нэгдсэн эмнэлгийн эмч ажил­чидтай уулзсан бөгөөд энэ уул­залт намын уулзалт биш тойр­гийнхоо бүх иргэдэд хүрч ажил­лах, ирэх оны төсөвт Орхон аймагт хэчнээн төсөл арга хэм­жээг тусгасан, 2014 оны төсөв ямар­­­хуу төсөв болсон, бэрхшээл­тэй асуудал юу байсан талаар та­нил­­цуулна хэмээлээ. 

Мөн Д.Са­ран­­­гэрэл, О.Содбилэг нарын хувьд УИХ дахь НББСШУ-ны байн­­гын хороонд харьяалагддаг уч­раас Эрүүл мэндийн даатгал бо­лон эмч эмнэлгийн ажилтнуудын цалин тэтгэвэр тэтгэмж, бусад нийг­мийн асуудлаар тойргийнхоо эмч эмнэлгийн ажилтнуудын са­налыг сонсч, тэдэнд тулгамдаад бай­гаа асуудлыг хөндөж ярихыг хүсч байна гэв.  

Тэрбээр, “Эрүүл мэнд, нийгмийн асуудалд Засгийн газар анхаарч ажиллахгүй байна. Сурагчдын форм, хөшөө дурсгал нүүлгэх ажил хийж байна. Бидэнд хийх ажил их байна. Та бүхэнд юу тулгамдаж байгааг ний нуулгүй яриарай” хэмээлээ.  Мөн УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл өөрийгөө товч­хон танилцуулаад эрүүл мэн­дийн салбар, цаашлаад эмэгтэй ги­шүүд ямар хуулийн төслүүдэд хамтран ажиллаж байгаа талаар мэ­дээ­лэл өглөө. Эмэгтэй гишүү­дийн санаачилсан нэг том хуулийн төсөл бол Тамхины хяналтын ту­хай хууль. 

Энэ хуулийн хэрэгжилт хө­дөө орон нутагт сайн байгаа ч нэр бүхий гишүүд хуулийн төсөлд нэ­мэлт өөрчлөлт оруулахаар явж байгаа энэ нь зөв үү гэдэгт саналаа өгөөрэй гэв. Мөн 40-өөс дээш нас­ны эмэгтэйчүүдийн нийгмийн ба­талгааг хангах, тэдний ажиллах орч­ныг бүрдүүлэх хуулийн төсөл санаачилбал хэр дэмжих талаар сонирхлоо. 

Гурав дахь гол асуудал бол Архины хяналтын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуу­лийн төсөлд орон нутгийн ир­гэ­дийн санал чухал байгааг дуул­галаа. Эмч эмнэлгийн ажилт­нуу­д гишүүдийн үгийг дуулсны да­раа Эрүүл мэндийн даатгалын ту­хай хууль учир дутагдалтай байг­ааг шүүмжиллээ. 

Эрүүл мэн­дийн даатгал хэтэрхий хуучны, ба­раг л дэлхийн гуравдугаар дай­ны үед мөрдөгдөж байсан хуучир­сан хэв маяг учраас энэ хуулийг хөр­сөнд нь буулгах хэрэгтэй гэв. Мөн өрхийн эмнэлгийн асуудлыг хөндөж байв. Өрхийн эмнэлгүүд хоршоолол маягаар ажилладаг ч төрийн мэдэлд байдаг аж. Гэтэл өрхийн эмнэлгийн төсөв үнэхээр хэцүү хэмээлээ. Тус аймгийн Бү­сийн оношилгоо эмчилгээний төвд ачаалал нэмэгджээ. 

Бусад айм­­гуудтай харьцуулахад хам­гийн өндөр тоо гарсан байна. Гэ­тэл санхүүжилт нь үнэхээр муу бай­гааг сонгогдсон тойргийнхоо ги­­шүүнд дуулгалаа. Нийгмийн эрүүл мэндийн санхүүжилтийг сайж­­руулах ёстой гэв. Шинэ та­саг, хүн хүч нэмэх гэсэн ч зай тал­бай хүрдэггүй. Хуучирсан ба­рилгад ард түмнийг хүлээн авахад хэцүү байна гэв. Сонгууль болгон дээр ярьдаг ч 20 жил цалин нэмээгүй, хэлэлцэх асуудлынхаа хамгийн сүүлд оруулдаг, сайд  томилсон ч “бэлгийн” журмаар асуу­далд ханддаг, Эрүүл мэндийн яам үнэндээ ажиллаж чадахгүй бай­гаа гэх шүүмжлэлийг Орхон айм­гийн Эрүүл мэндийн салбарын эмч ажилтнууд дуулгалаа. 

Орхон айм­гийн эмнэлгийн өргөтгөл, 100 хүүхдийн эмнэлгийн мөнгө энэ жилийн төсөвт ч орж чадалгүй га­цаад байгааг тойргийнхоо ги­шүүнд учирлав. Нүдний тасаг гэ­хэд хоёрхон ор тавьчихаад өвч­тө­нүүд хүлээн авч байгаа аж.  Үйл­чилгээ үзүүл, та нар тангараг өр­гө­сөн гэж дайрдаг атлаа ажил­лах орчноор хангаж өгөхгүй бай­гаа нь тэднийг туйлдуулж байгаа ажээ. 

Гишүүдийн хувьд хатуу үгийг ч гэсэн өөрсдийнхөө ажилд тус­гаж, цаашдаа сайжруулахын тө­лөө чадах ядахаараа зүтгэнэ хэ­мээгээд анхаарлын гадна үлдэж байгаа эрүүл мэндийн салбар, эмч эмнэлгийн ажилтнуудын цалин хангамжийн асуудлаар салбар хариуцсан сайдуудтай нь уулзаж ярилцах, мөн уулзалтын үеэр хөндөгдсөн бүх асуудлыг чуулган дээр хөндөнө гэдгээ хоёр гишүүн тэдэнд амласан юм. 

О.Содбилэг гишүүн дараа нь аймгийнхаа Ор­хон аймгийн хоёрдугаар цэцэр­лэ­гийн багш ажилчид, эцэг эхийн тө­лөөлөлтэй уулзаж, тэдний амьд­­ралд тулгамдаж байгаа асууд­­лаар ярилцлаа. Тус аймгийн хувьд цэцэрлэгийн асуудал, тэнд ажил­­лаж байгаа багш ажилчдын нийг­мийн асуудал нэн тулгамдсан асууд­лын нэг болжээ. Тухайлбал, 800 хүүхдийн хүчин чадалтай хүүхдийн цэцэрлэг байгуулаад 1100 хүүхдийг СӨБ-ын мэдлэг олгож байгаа ч, аймгийн хүн амын өсөлт, төрөлт ихэссэн үед энэ цэцэрлэг нь хаанаа ч хүрэл­цэх­гүй, цэцэрлэгийн хүрэлцээ хан­гамж муу байгаа юм байна. 

“Го­вил” багийн нутагт үйл ажил­лагаа явуулж байгаа хоёрдугаар цэцэр­лэгийн багш н.Мэнд-Амар “Цалин дэндүү бага. Ачаалал маш их. Хүүхдийн тоо ихэссэн. Хүүх­дийг сургахын тулд хамгийн эрт ир­дэг, хамгийн сүүлд буцдаг. Ажил­ласан жилээсээ шалтгаалан 450 мянган төгрөг авдаг. Бид­ний ажиллах нөхцөл, ажлын ­ачаал­лыг харж үзээд цалин нэмэх асууд­лыг төр засагт хүргэж өгөөч гэв. Мөн аймгийнхаа алслагдсан баг болох “Говил” багийн Засаг дарга н.Лхагвасүрэн “Манай багт 156 хүүхэд орох цэцэрлэг алга байна. 

210  хүүхдийг нь “Говил” багийн нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг хоёрдугаар цэцэрлэгт хүмүүжүүлдэг байна. Харин дээрх хамрагдахгүй байгаа 156 хүүхдийн 24 нь төв рүүгээ орж цэцэрлэгт явдаг. Хагас, бүтэн өнчин хүүх­дүүд ч цэцэрлэгт хамрагдах бо­ломж хомс байгаа” гэв. “Бүлгийн дүүр­гэлт хэмжээнээсээ хэтэр­чих­сэн байна. Бид хүүхдийнхээ хи­чээлд суухад нэг ангид суралцах ёс­той хүүхдийн тоо хэтэрчихсэн байгаа нь харагддаг. 

Цэцэрлэг хэрэгтэй байна, энэ газар. Хичээлд нь сууж байхдаа багш нарынхаа зовлонг сайн ойлгодог. Хэм­жээ­нээс хэтэрсэн хүүхдүүдэд тэд хи­чээл зааж, өөрсдийн хэмжээнээс хэ­тэрсэн ачаалалал үүрч байгаа. Энэ бүхнийг төр засагт хүргэж хэлээч” хэмээн эцэг эхчүүдийн тө­лөөлөл тойргийнхоо гишүүдэд хэлж байсан юм. УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл “2014 оны төсөвт 122 сургууль, цэцэрлэг нэмж ба­рих шаардлагатай байгаа гэсэн су­далгааг оруулж, мөнгийг тө­сөвлөсөн. Гэхдээ яг одоо ший­дэгд­сэн мөнгө нь  гэвэл 31 цэцэр­лэ­гийнх байгаа. 

Үлдсэн нь төс­­вийн тодотголын үед ший­дэг­дэнэ. Хөрөнгө оруулалт, болон ба­рилгын хугацааг шалгасны да­раагаар буюу ирэх оны эхээр тө­сөвт тодотгол хийгээд оруулах байх. Бид байнгын хороон дээр энэ асуудлыг ярина. “Говил” ба­гийн нутагт 150-200 хүүхдийн цэцэр­лэг барих асуудлыг төсвийн то­дот­голыг хэлэлцэх үеэр О.Сод­би­лэг гишүүн бид хоёр хөндөж та­вина. Цалин мөнгөний асуудлыг ч дахиж хөндөнө. 

Албан ёсоор бичгээр өгч багш нарын амьдрал ахуйг сайжруулах талаар ажиллах болно. Бүгдийг нь би шийднэ, чадна гэж худлаа хэлэхгүй. Гэхдээ өөрийнхөө эрх мэдлийн хүрээнд эдгээр асуудлыг хөндөж тавих болно” гэсэн хариултыг тус цэцэрлэгийн багш, ажилчид, эцэг эхчүүдэд дуулгалаа. Тус аймгаас сонгогдсон О.Содбилэг гишүүн “Бид хүч хамтарч ажиллана. На­мын Их хурал хуралдсаны дараа МАН-ын гишүүд бүсчилж ажил­лахаар болсон. 

Энэ хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Содбилэг миний бие бо­лон Д.Сарангэрэл, Л.Энх-Ам­га­лан, Ё.Отгонбаяр нар хамтран Ор­хон аймагт, Хөвсгөл зэрэг бүс­чил­сэн аймгуудын хөгжилд хүч хам­тарч ажиллах болно” хэ­мээгээд Орхон аймагт ирэх онд хийг­дэх төсөл арга хэмжээ, 2014 оны төсөвт сууж чадаагүй хүнд­рэлтэй асуудал, хэрэгтэй, хэрэг­гүй зүйлд зарцуулаад байгаа бон­дын мөнгөний асуудлыг шүүм­­жилсэн юм. 

Гишүүний уул­залт тус аймгийн гуравдугаар сур­гуу­лийн багш ажилчидтай уул­зах уулзалтаар өрнөсөн бөгөөд мөн л багш ажилчдын цалин хан­гамж муу байгаа, сургуулийн өр­гөт­гөлийн барилга барих асуудал чу­хал байгааг дуулгаж байлаа. 

Орхон аймагт тойрон ажилласаны дараа О.Содбилэг гишүүн өөрийн бие төлөөлөгчийн газрыг аймгийн төвд нээснээ ард түмэндээ тай­лагнаж, албан ёсоор нээлтээ хий­лээ. Мөн үргэлжлүүлэн Орхон айм­гийн Жаргалант сумын сур­гуулийн багш ажилчид, иргэдтэй уул­залт зохион байгуулсан юм. О.Сод­билэг гишүүн тойрогтоо ирж ажиллаж байгааг иргэд нь тун их хүлээсэн нь илт.

Орсон газ­рын иргэд, хөдөлмөрчид гишүүнээ мөд явуулахыг хүсэхгүй өөрсдийн амьдралд нэн тэргүүнд тулгамдаж байгаа асуудлаар ярьсаар төлөв­лө­сөн хугацаанаас нэлээд хоцорч байсан ч иргэд нь бүтэн өдрийн турш гишүүнтэйгээ болон бүс­чилсэн хөгжилд анхаарал хан­дуулж яваа Л.Энх-Амгалан, Д.Са­ран­гэрэл нарт тулгамдаж байгаа асууд­лаа нэг бүрчлэн тайлагнаж үд­шийн 21.00 цаг хүртэл ху­ралдсан юм. Уулзалт өнөөдөр Хөвс­гөл аймагт үргэлжилснээр дуус­на.

Б.Өнөртогтох
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.
Дээш