Сүүлийн үед боловсролын системд гарч буй мөнгөтэй холбоотой таагүй явдлууд шил даран гарах боллоо. Сурагчдаасаа мөнгө нэхэх багш нар, сургалтын төлбөрөөр далимдуулан оюутнуудаа дарамтлах их, дээд сургууль, хэрэгтэй, хэрэггүй элдэв үйлчилгээ зохиож, тариф гаргах сургалтын алба гээд боловсролын гэхээсээ илүү ашгийн төлөөх бизнесийн өрсөлдөөн энэ салбарт өрнөдөг нь нууц биш.
Тухайлбал, МУИС-ийн Санхүүгийн алба нэгдүгээр курсийнхнээс бусад оюутнаас сургалтын төлбөрөөс гадна сургалтын суурь хураамж гэх 200 мянган төгрөг нэхэмжилж байгаа аж. Оюутнууд болон эцэг, эхчүүд энэ явдлыг МУИС-ийн Сургалтын алба, санхүүгийнхнээс лавлахад ус балгасан мэт дуугүй байдаг гэнэ. Тэр ч бүү хэл “Олон юм ярилгүй сургалтын суурь хураамжаа төл. Эсвэл хаачихаа өөрсдөө мэд” гэдэг тухай эх сурвалж өгүүлсэн. Тиймээс энэ тухай мэдээлэл авахаар МУИС-ийн хичээлийн нэгдүгээр байрыг зорьсон юм.
Сургуулийн захиралтай уулзахын тулд туслахаас нь асуухад “Манай захирал хуралд сууж байгаа. Тэр хураамжийн талаар би хэлж мэдэхгүй. Яг аль сургууль нь тэгж нэхсэн юм бол. Манайх дотроо олон салбартай” гэв. Түрүүнээс хойш хүмүүсийн асуултад тун “мэдэмхий” хариулж байсан захирлын туслах энэ асуудлыг сонсоогүй байв.
Тиймээс Санхүүгийн албанаас асуухад “За даа, сайн мэдэхгүй юм. Эдийн засаг, хөгжлийн бодлогын асуудал эрхэлсэн проректороос асуу” гэлээ. Үүнээс харахад оюутнууд, эцэг, эхчүүд энэ асуудлын нарийн ширийнийг мэдэхгүй байх нь аргагүй аж. Яг юунд зориулсан, ямар учиртай мөнгийг суурь хураамж нэрээр нэхээд буйгаа сайн тайлбарлах юм бол ингэтэл хэл ам гарахгүй л байсан байх.
Юутай ч эдийн засаг, хөгжлийн бодлогын асуудал эрхэлсэн проректор Б.Даваасүрэнгээс энэ талаар тодрууллаа. Тэрбээр “Энэ суурь хураамжийн тухай оюутнуудад дэлгэрэнгүй тайлбарлаж өгөөгүйгээс ийм явдал болоод байна. МУИС-ийн сургалтын жилийн төлбөр өнгөрсөн онд нэг сая 125 мянган төгрөг байсан. Энэ нь багш нарын цалин тавих, сургуулийн элдэв зардалд хүрэлцдэггүй. Тиймээс энэ хичээлийн жилд сургалтын төлбөрийг 20 хувиар нэмэх саналыг Боловсрол, шинжлэх ухааны яам руу хүргүүлсэн.
Гэтэл Засгийн газар, Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас их, дээд сургуулийг сургалтын төлбөрөө 10-аас дээш хувиар нэмэхгүй байх үүрэг өгсөн. Тиймээс манай сургууль энэ жилийн төлбөрийг нэг сая 246 мянган төгрөгөөр тогтоосон. Үүнээс нэг сая 46 мянгыг нь кредитийн үнэлгээ, үлдсэн 200 мянгыг нь суурь хураамж болгон төлүүлж байгаа. Төлбөрийн энэ нөхцөлийн талаар бид хангалттай мэдээлэл өгөөгүй учраас оюутнууд ойлгоогүй байна” гэв.
МУИС-д өрнөөд буй мөнгөний маргааны тайлал энэ аж. Проректорын хэлж буйгаар суурь хураамж гэдэг нь дэлхийн томоохон их, дээд сургуулиудад байдаг тун сонгодог систем гэнэ. Харамсалтай нь тус сургуулийн ууртай, ааштай багш, албан хаагчид энэ мэдээллийг өгөөгүйгээс оюутнууд, эцэг, эхчүүдэд багагүй хүндрэл учруулсан байна.
Эх сурвалж: "Өглөөний сонин"
Тухайлбал, МУИС-ийн Санхүүгийн алба нэгдүгээр курсийнхнээс бусад оюутнаас сургалтын төлбөрөөс гадна сургалтын суурь хураамж гэх 200 мянган төгрөг нэхэмжилж байгаа аж. Оюутнууд болон эцэг, эхчүүд энэ явдлыг МУИС-ийн Сургалтын алба, санхүүгийнхнээс лавлахад ус балгасан мэт дуугүй байдаг гэнэ. Тэр ч бүү хэл “Олон юм ярилгүй сургалтын суурь хураамжаа төл. Эсвэл хаачихаа өөрсдөө мэд” гэдэг тухай эх сурвалж өгүүлсэн. Тиймээс энэ тухай мэдээлэл авахаар МУИС-ийн хичээлийн нэгдүгээр байрыг зорьсон юм.
Сургуулийн захиралтай уулзахын тулд туслахаас нь асуухад “Манай захирал хуралд сууж байгаа. Тэр хураамжийн талаар би хэлж мэдэхгүй. Яг аль сургууль нь тэгж нэхсэн юм бол. Манайх дотроо олон салбартай” гэв. Түрүүнээс хойш хүмүүсийн асуултад тун “мэдэмхий” хариулж байсан захирлын туслах энэ асуудлыг сонсоогүй байв.
Тиймээс Санхүүгийн албанаас асуухад “За даа, сайн мэдэхгүй юм. Эдийн засаг, хөгжлийн бодлогын асуудал эрхэлсэн проректороос асуу” гэлээ. Үүнээс харахад оюутнууд, эцэг, эхчүүд энэ асуудлын нарийн ширийнийг мэдэхгүй байх нь аргагүй аж. Яг юунд зориулсан, ямар учиртай мөнгийг суурь хураамж нэрээр нэхээд буйгаа сайн тайлбарлах юм бол ингэтэл хэл ам гарахгүй л байсан байх.
Юутай ч эдийн засаг, хөгжлийн бодлогын асуудал эрхэлсэн проректор Б.Даваасүрэнгээс энэ талаар тодрууллаа. Тэрбээр “Энэ суурь хураамжийн тухай оюутнуудад дэлгэрэнгүй тайлбарлаж өгөөгүйгээс ийм явдал болоод байна. МУИС-ийн сургалтын жилийн төлбөр өнгөрсөн онд нэг сая 125 мянган төгрөг байсан. Энэ нь багш нарын цалин тавих, сургуулийн элдэв зардалд хүрэлцдэггүй. Тиймээс энэ хичээлийн жилд сургалтын төлбөрийг 20 хувиар нэмэх саналыг Боловсрол, шинжлэх ухааны яам руу хүргүүлсэн.
Гэтэл Засгийн газар, Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас их, дээд сургуулийг сургалтын төлбөрөө 10-аас дээш хувиар нэмэхгүй байх үүрэг өгсөн. Тиймээс манай сургууль энэ жилийн төлбөрийг нэг сая 246 мянган төгрөгөөр тогтоосон. Үүнээс нэг сая 46 мянгыг нь кредитийн үнэлгээ, үлдсэн 200 мянгыг нь суурь хураамж болгон төлүүлж байгаа. Төлбөрийн энэ нөхцөлийн талаар бид хангалттай мэдээлэл өгөөгүй учраас оюутнууд ойлгоогүй байна” гэв.
МУИС-д өрнөөд буй мөнгөний маргааны тайлал энэ аж. Проректорын хэлж буйгаар суурь хураамж гэдэг нь дэлхийн томоохон их, дээд сургуулиудад байдаг тун сонгодог систем гэнэ. Харамсалтай нь тус сургуулийн ууртай, ааштай багш, албан хаагчид энэ мэдээллийг өгөөгүйгээс оюутнууд, эцэг, эхчүүдэд багагүй хүндрэл учруулсан байна.
Эх сурвалж: "Өглөөний сонин"
