Моно Лиза" бол Италийн уран зураач Да Винчийн нэг алдартай зураг, бас дэлхийн хамгийн суут зураг, хамгийн агуу их хөрөг зураг юм. Зурагт Моно Лизагийн нүүрэн дээр сэтгэл хангалуун төрх байдал тодорч, арьс нь энхэр зөөлөн, хоёр гараа энгэртээ зөрүүлжээ.
Хүмүүс зураг дээрх хүнийг харахдаа эхлээд зураг дээрх хүн амарлингуй инээмсэглэж байна даа гэж бодох атал, нарийвчлан анхааралтай ажиглаж үзвэл мөнөөх инээмсэглэл нь аажмаар алга болж, дахиад нэг хэсэг болоод инээмсэглэл нь дахин тодорч ирэх ажээ...
Энэ зураг яахаараа ийм гайхалтай өнгө төрхийг үзүүлэн вэ? 500 гаруй жил хүмүүс ямагт энэ зураг дээрх хүний далд нууцлаг инээмсэглэлийг алмайран гайхсаар иржээ.
Мэдрэл биологиин эрдэмтний үзэл, бодол
Америкийн бодол биологийн эрдэмтэн Ривенстон Моно Лизагийн инээмсэглэл нэгэн үе бүдгэрч нэгэн үе тодорч байгаа нь үнэндээ ажиглагчийн нүдний хөдөлгөөний үр дүн юм гэж үзжээ. Хүний нүд өөр өөр хоёр байрлалаас ертөнцийг ажиглан үздэг. Нэгийг нь төв харааны цэг гэх ба энэ нь хүмүүст өнгө ялгаж үзүүлнэ, хэвлэлийн тэмдэг ялгаруулна, нарийн ялгамжийг тодруулна, нөгөө нэгийг нь гадна хүрээний харааны цэг гэх ба хүмүүс түүгээр хар цагааныг ялгаж, хедөлгөөнийг ажиглан гэрэл сүүдрийг ялгаруулдаг. Хүмүүс бусдыг ажиглахдаа ямагт эхлээд нүдийг нь хардаг байна.
Ривенстон "Моно Лиза" гэдэг энэ зургийг сонирхон үзээд хүмүүс эхлээд мөн л хүний нүдийг анхаарч хардаг. Ажиглагчийн нүдний төвийн хараа Моно Лизагийн нүдэн дээр очих үед гадна хүрээний харааны шугам нь түүний аман дээр тусна. Гадна харааны цэг нарийн ширийн хэсэгт маш сайтар төвлөрөөгүй болохоор тэр дороо Моно Лизагийн шанааны сүүдэрт анхаарал төвлөрөөд эдгээр сүүдэр инээмсэглэл нь байсаар байгаа юм шигээр хүмүүст санагдана. Гэтэл Моно Лизагийн амны хэсгийг шууд харах үед хүний нүдний төв харааны цэг нь дахин сүүдрийг анхаарахгүй болж энэ үед хүмүүс Моно Лизагийн инээмсэглэлийг олж үзэхгүй. Ийнхүү ажиглагчийн харахад Моно Лизагийн инээмсэглэл нэг үе бүдгэрээд нэг үе тодорч харагдаж байгаа юм гэж задлан дүгнэж хэлсэн байдаг.
ЗҮСЭН ЗҮЙЛИЙН ЯРИА ТАЙЛБАР
Зарим зураачид зургийн уран чадварын талаас нь задлан дүгнэж, Да Винчи харах бүрийд адилгүй төрх байдлыг моод болгон бодож бүтээсэн гэж үздэг ажээ. Хүмүүсийн харааны шугам зүүн хэсэгт нь төвлөрөх үед цаад дэвсгэр нь бүдгэрэн бууж, харин хүн нь товойн тодорч ирнэ, тэгтэл харааны шугам баруун хэсэгт төвлөрч ирэхэд дэвсгэр нь тодорч, хүн нь бүдгэрнэ. Түүнээс гадна Да Винчи хүний инээмсэглэлийг хамгийн тодорхой илрүүлж чадах амны ооч болон нүдний булангийн байр байдлыг зориудаар бүдэгрүүлэн зурсан нь энэ зураг дээрх хүний инээмсэглэлийг машид далд нууцлаг болгожээ.
Бас зарим судлаачид эмнэлэгийн талаас нь Моно Лизагийн " махан бодын байдал"-ыг судалж үзээд түүнийг дотоод харааны хялар болдог эмгэгтэйгээс хоёр хүүхэн хараатай болсон гэж үзжээ. Зарим нь болохоор гоо сайхны сэтгэл зүйн өнцгөөс нь авч үзээд нэг л уран бүтээлийн тухайд өөр өөр хүн буюу эсвэл нэг л хүн өөр өөр сэтгэл зүйн байдалд ажиглан харвал аяандаа өөр еөр мэдрэмж авах болно гэж үзсэн байна.
Тайлбар: Да Винчи:
Леонардо Да Винчи (1452 - 1519) Италийн соёл урлагийн сэргэн мандалтын үеийн хамгийн суут уран зураач мөн гарамгай уран барималч, уран барилгач, инженер, механик, шинжлэх ухааны суут уран дархан, соёл урлагийн онолч, гүн ухаантан, яруу найрагч, хөгжимчин, нээлт хийгч.
Хүмүүс зураг дээрх хүнийг харахдаа эхлээд зураг дээрх хүн амарлингуй инээмсэглэж байна даа гэж бодох атал, нарийвчлан анхааралтай ажиглаж үзвэл мөнөөх инээмсэглэл нь аажмаар алга болж, дахиад нэг хэсэг болоод инээмсэглэл нь дахин тодорч ирэх ажээ...
Энэ зураг яахаараа ийм гайхалтай өнгө төрхийг үзүүлэн вэ? 500 гаруй жил хүмүүс ямагт энэ зураг дээрх хүний далд нууцлаг инээмсэглэлийг алмайран гайхсаар иржээ.
Мэдрэл биологиин эрдэмтний үзэл, бодол
Америкийн бодол биологийн эрдэмтэн Ривенстон Моно Лизагийн инээмсэглэл нэгэн үе бүдгэрч нэгэн үе тодорч байгаа нь үнэндээ ажиглагчийн нүдний хөдөлгөөний үр дүн юм гэж үзжээ. Хүний нүд өөр өөр хоёр байрлалаас ертөнцийг ажиглан үздэг. Нэгийг нь төв харааны цэг гэх ба энэ нь хүмүүст өнгө ялгаж үзүүлнэ, хэвлэлийн тэмдэг ялгаруулна, нарийн ялгамжийг тодруулна, нөгөө нэгийг нь гадна хүрээний харааны цэг гэх ба хүмүүс түүгээр хар цагааныг ялгаж, хедөлгөөнийг ажиглан гэрэл сүүдрийг ялгаруулдаг. Хүмүүс бусдыг ажиглахдаа ямагт эхлээд нүдийг нь хардаг байна.
Ривенстон "Моно Лиза" гэдэг энэ зургийг сонирхон үзээд хүмүүс эхлээд мөн л хүний нүдийг анхаарч хардаг. Ажиглагчийн нүдний төвийн хараа Моно Лизагийн нүдэн дээр очих үед гадна хүрээний харааны шугам нь түүний аман дээр тусна. Гадна харааны цэг нарийн ширийн хэсэгт маш сайтар төвлөрөөгүй болохоор тэр дороо Моно Лизагийн шанааны сүүдэрт анхаарал төвлөрөөд эдгээр сүүдэр инээмсэглэл нь байсаар байгаа юм шигээр хүмүүст санагдана. Гэтэл Моно Лизагийн амны хэсгийг шууд харах үед хүний нүдний төв харааны цэг нь дахин сүүдрийг анхаарахгүй болж энэ үед хүмүүс Моно Лизагийн инээмсэглэлийг олж үзэхгүй. Ийнхүү ажиглагчийн харахад Моно Лизагийн инээмсэглэл нэг үе бүдгэрээд нэг үе тодорч харагдаж байгаа юм гэж задлан дүгнэж хэлсэн байдаг.
ЗҮСЭН ЗҮЙЛИЙН ЯРИА ТАЙЛБАР
Зарим зураачид зургийн уран чадварын талаас нь задлан дүгнэж, Да Винчи харах бүрийд адилгүй төрх байдлыг моод болгон бодож бүтээсэн гэж үздэг ажээ. Хүмүүсийн харааны шугам зүүн хэсэгт нь төвлөрөх үед цаад дэвсгэр нь бүдгэрэн бууж, харин хүн нь товойн тодорч ирнэ, тэгтэл харааны шугам баруун хэсэгт төвлөрч ирэхэд дэвсгэр нь тодорч, хүн нь бүдгэрнэ. Түүнээс гадна Да Винчи хүний инээмсэглэлийг хамгийн тодорхой илрүүлж чадах амны ооч болон нүдний булангийн байр байдлыг зориудаар бүдэгрүүлэн зурсан нь энэ зураг дээрх хүний инээмсэглэлийг машид далд нууцлаг болгожээ.
Бас зарим судлаачид эмнэлэгийн талаас нь Моно Лизагийн " махан бодын байдал"-ыг судалж үзээд түүнийг дотоод харааны хялар болдог эмгэгтэйгээс хоёр хүүхэн хараатай болсон гэж үзжээ. Зарим нь болохоор гоо сайхны сэтгэл зүйн өнцгөөс нь авч үзээд нэг л уран бүтээлийн тухайд өөр өөр хүн буюу эсвэл нэг л хүн өөр өөр сэтгэл зүйн байдалд ажиглан харвал аяандаа өөр еөр мэдрэмж авах болно гэж үзсэн байна.
Тайлбар: Да Винчи:
Леонардо Да Винчи (1452 - 1519) Италийн соёл урлагийн сэргэн мандалтын үеийн хамгийн суут уран зураач мөн гарамгай уран барималч, уран барилгач, инженер, механик, шинжлэх ухааны суут уран дархан, соёл урлагийн онолч, гүн ухаантан, яруу найрагч, хөгжимчин, нээлт хийгч.
