Нийгмийн даатгалын өнөөгийн тогтолцоог шинэчлэх томоохон ажлыг ХАХНХЯ харьяа хэрэгжүүлэгч агентлагуудынхаа хамт хийж гүйцэтгэхээр төлөвлөгөөт ажлаа эхлүүлсэн нь хөдөө орон нутгийн иргэдийн дунд хүлээлт үүсгэсэн зорилтод ажлын нэг болжээ. Нийгмийн даатгалын тогтолцоог 3 үе шаттайгаар өөрчлөнө. Нэн тэргүүнд иргэдэд явдал чирэгдэл учруулдаг мөн дээр нь эрүүл мэндийн даатгалын санд хуримтлагдсан мөнгө юунд зарцуулагддаг нь тодорхойгүй байдаг хэмээн иргэд шүүмжилдэг. Ийм гомдолыг ч орон нутгийн иргэд олноор тавьж байлаа.
Тэгвэл нийгмийн даатгалын тогтолцооны шинэчлэлийн хүрээнд эрүүл мэндийн чанартай эмчилгээ үйлчилгээ хүртэх “эрх” зөвхөн иргэн таний гарт очих тогтолцоог бүрдүүлэхээр ХАХНХЯам ажиллаж байгаа гэдгээ сайд С.Эрдэнэ онцлон мэдээлсэн. Өөрөөр хэлвэл даатгуулагчийг хаанд өргөмжилсөн даатгалын тогтолцоог бий болгоно. Даатгуулагч өөрөө даатгалын мөнгөө захиран зарцуулдаг, даатгалын үйл ажиллагаанд хяналт тавьдаг болох юм. Өнөөгийн нөхцөлд эмнэлэгийн байгууллага хүнд суртал гаргаж, иргэдэд явдал чирэгдэл учруулдаг бол даатгалын тогтолцоо шинэчлэгдсэнээр хаана чанартай эмчилгээ үйлчилгээ байна тэнд иргэн сонголтоо хийж үйлчлүүлдэг тийм орчин нөхцөл бүрдэнэ.
Харин тэтгэвэрийн тогтолцооны өнөөгийн нөхцлийн хувьд шимтгэл дээр суурьласан хуримтлалын тогтолцоогоор явж байгаа. Тэгвэл тэтгэвэрт гарсан ахмад настан бүр өөрийнхөө авах тэтгэврээрээ амжиргааныхаа хэрэгцээг бүрэн хангадаг нөхцлийг бүрдүүлж, тэтгэвэрийн насанд хүрсэн хүн бүр тэтгэвэр авах суурь тэтгэврийг бий болгоно. Өөрөөр хэлвэл одоогийн хуримтлалын тогтолцоогоор өмчийн болон хэлбэрийн оролцоотой нэмэгдэл даатгалын тогтолцоог бий болгох шинэчлэлийг Нийгмийн даатгалын салбарт өрнүүлнэ гэлээ.
Тэгвэл нийгмийн даатгалын тогтолцооны шинэчлэлийн хүрээнд эрүүл мэндийн чанартай эмчилгээ үйлчилгээ хүртэх “эрх” зөвхөн иргэн таний гарт очих тогтолцоог бүрдүүлэхээр ХАХНХЯам ажиллаж байгаа гэдгээ сайд С.Эрдэнэ онцлон мэдээлсэн. Өөрөөр хэлвэл даатгуулагчийг хаанд өргөмжилсөн даатгалын тогтолцоог бий болгоно. Даатгуулагч өөрөө даатгалын мөнгөө захиран зарцуулдаг, даатгалын үйл ажиллагаанд хяналт тавьдаг болох юм. Өнөөгийн нөхцөлд эмнэлэгийн байгууллага хүнд суртал гаргаж, иргэдэд явдал чирэгдэл учруулдаг бол даатгалын тогтолцоо шинэчлэгдсэнээр хаана чанартай эмчилгээ үйлчилгээ байна тэнд иргэн сонголтоо хийж үйлчлүүлдэг тийм орчин нөхцөл бүрдэнэ.
Харин тэтгэвэрийн тогтолцооны өнөөгийн нөхцлийн хувьд шимтгэл дээр суурьласан хуримтлалын тогтолцоогоор явж байгаа. Тэгвэл тэтгэвэрт гарсан ахмад настан бүр өөрийнхөө авах тэтгэврээрээ амжиргааныхаа хэрэгцээг бүрэн хангадаг нөхцлийг бүрдүүлж, тэтгэвэрийн насанд хүрсэн хүн бүр тэтгэвэр авах суурь тэтгэврийг бий болгоно. Өөрөөр хэлвэл одоогийн хуримтлалын тогтолцоогоор өмчийн болон хэлбэрийн оролцоотой нэмэгдэл даатгалын тогтолцоог бий болгох шинэчлэлийг Нийгмийн даатгалын салбарт өрнүүлнэ гэлээ.