Дуулиан ихтэй 2013 он өндөрлөж шинэ бүхнийг урин дуудсан 2014 он айсуй. Өнгөрсөн жилд дэлхийн нийтийг уяраасан, үймрүүлсэн, цочирдуулсан олон арван үйл явдлууд шил шилээ даран өрнөжээ. Тэдгээрээс ДЭЛХИЙГ ДОНСОЛГОСОН 20 ДУУЛИАНТ үйл явдлыг та бүхэнд онцлон хүргэж байна.
Бразилийн шөнийн клубт гал гарав (01-27-2013)
Бразилийн баруун хэсэгт байдаг Санта Мариа хотын “Кисс” хэмээх шөнийн клубт гал гарсны улмаас 233 хүн амиа алдсан юм. Хохирогчдын дийлэнх нь 16-20 насныхан байжээ. “Шөнийн клубын гал таазнаасаа эхэлсэн. Гэтэл яагаад заримыг нь ч болов гаргаагүй вэ. 233 хүнээс ядаж талыг нь аврах боломж байсан” гэж тэд үзэж байгаа юм. Гал шөнийн 02 цагийн үед гарчээ. Тухайн үед бааранд 300-500 хүн байсан албан бус мэдээлэл бий.
Ромын пап XVI Бенедикт огцорлоо (02-10-2013)
Ромын пап XVI Бенедикт өөрийн хүсэлтээр албан тушаалаасаа буув. Тэрбээр албан ёсны айлдвартаа "Бие барагтай байгаа тул албан тушаалаа өгч байгаа" хэмээсэн. Папын дэг ёсны 1500 гаруй жилийн түүх, олон нийтэд ил болсон 600 жилийн түүхэнд хамгийн хөгшиндөө папын хэргэмд заларсан хүний нэг бол 16 дугаар Бенедикт байв. Дэлхий даяар 1,5 тэрбум дагагчтай гэх католик шашны тэргүүний дуулиант мэдээлэл олон нийтэд гэнэтийн зүйл байлаа.
ОХУ-д солир унаснаас барилга байгууламж гэмтэв (02-14-2013)
ОХУ-ын Уралын нуруунд орших Челябинск хотод солир унаж, дэлхий нийтийг цочроов. ОХУ-ын Сансар судлалын академийн эрдэмтэд эрхэсээс бууж ирсэн уг галт бөмбөгийг судалжээ. Уралын нуруунд унасан солир ойролцоогоор 10 тонн жинтэй байсан төдийгүй 54 мянган км, цагийн хурдтай эх дэлхий рүү харважээ. Шинжлэх ухааны үүднээс тайлбарлавал, солирын бүтэц хагас нүүрс, ураны баяжмал мэт бүтэцтэй сансрын чулуу байсан аж. Тус солироос үүдэн Челябинскийн барилга, байшингийн шил, толь хагарч, бага зэргийн долгионы дэлбэрэлт болжээ.
Дэлхийд дуурсагдсан төмөр хатагтай таалал төгсөв (04-07-2013)
Их Британийн ерөнхий сайд асан, төмөр хатагтай Маргарет Тетчер 87 насандаа Лондонд нас нөгчив. Гэгээн Павлын сүмд хоёр мянган хүн ирж ёслолд оролцсоны дотор Нэгдсэн вант улсын хатан хаан Елизавет II, Засгийн газрын өнөөгийн тэргүүн Дэвид Камерон тэргүүтэй бүх үеийн амьд байгаа Засгийн газрын тэргүүнүүд байжээ. Түүний Лондоны Гэгээн Павелын сүмд цэргийн хүндэтгэлтэйгээр оршуулсан юм.
Бостоны марафоны үеэр дэлбэрэлт болов (04-16-2013)
АНУ-ын Бостон хотод марафоны тэмцээний үеэр хоёр удаагийн дэлбэрэлт болж гурван хүн амиа алдан, 100 гаруй хүн шархадсан юм. Энэ нь террорист халдлага байсан юм. Гэмт этгээдүүд нь ОХУ-ын Дагестаны бүгд найрамдах улсын иргэд болох 26 настай Тамерлан Царнаев болон, түүний дүү 19 настай Жохар Царнаев нар байсан юм. Тусгайгийнхан 26 настай Тамерлан Царнаевыг буудан хөнөөж, түүний дүү 19 настай Жохар Царнаевыг айлын байшингийн хажуу талын завины доороос шархадсан байхыг нь олж баривчилсан билээ.
Хятадын Сычуань мужид газар хөдөлж 156 хүн амь үрэгдэв (04-18-2013)
Хятадын Сычуань мужид газар 7,0 баллын хүчтэй хөдөлж 156 хүн амь үрэгдэн 6000 гаруй хүн бэртэж гэмтсэн аймшигт гамшиг тохиов. Газар хөдлөлийн төв нь мужийн төв Чэндугээс 100 км-ийн зайд газар доор 12 км-ийн гүнд байсан аж. Энэ үеэр олон арван барилга байгууламж нурж сүйдсэн билээ. Өмнө 2008 онд яг энэ бүс нутагт 8 баллын хүчтэй газар хөдөлж 80 мянга орчим хүний амь авч одож байсан юм.
Бангладешт үйлдвэрийн байшин нурж олон хүн амь үрэгдэв (05-05-2013)
Бангладешийн Дакка дахь “Rana Plaza” хэмээх оёдлын үйлдвэрийн барилга нурснаар 1132 хүний амь насыг авч одсныг та бүхэн санаж байгаа байх. Харин оёдлын үйлдврийн эзэн Сохель Рана (Sohel Rana)-г Энэтхэг рүү оргон зугатах гэж байхад нь барьж авжээ. Учир нь 4 сарын 23-нд хяналт шалгалтынхан түүнийг үйлдвэрийнхээ үйл ажиллагаагааг зогсоо хэмээх шаардлага тавьсан ч тэрээр үүнийг тоогоогүй аж. Бангладешийн аж үйлдвэрийн салбарт багагүй осол аваар гарч байгаа билээ. Улмаар аж үйлдвэрийн аюулгүйн байдалд эрх баригчид анхаарлаа хандуулах цаг нь болсон гэдгийг энэ явдал харууллээ.
Эдвард Сноудэн АНУ-ын “аюулгүй байдалд" заналхийлэв (06-05-2013)
Энэ өдөр АНУ-ын тагнуулын албаны нууц асан Эдвард Сноуден дэлхийд алдартай хэд хэдэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр АНУ-ын Үндэсний аюулгүй байдлын албаны нууц мэдээллүүдийг хэвлэн олон нийтэд дэлгэснээр тус улсын үндэсний аюулгүй байдад “заналхийлсэн” үйлдэл болсон юм. Түүний задруулсан нууц нь АНУ-ын тагнуулын байгууллагууд хэрхэн дэлхий нийтийг тагнан туршидаг болохыг илчилсэн чухал материалууд байлаа. Нууц мэдээлэл задруулж, төрийн өмч хулгайлсан хэрэгт буруутгагдаж байгаа Эдвард Сноуден эх орондоо амьдрах боломжгүй болсноос ОХУ түүнд түр оргонол олгосон юм.
Сан-Францискод "Боинг 777" онгоц сүйрэв (07-06-2013)
Сөүлээс ниссэн “Boeing 777” онгоц орон нутгийн цагаар 11 цаг 28 минут болж байхад Сан-Франциско олон улсын буудалд буух үеэрээ унаж сүйрэв. Онгоцны ар талын хэсэг нь салан унан, гал түймэр гарсан бөгөөд ослоос болж хоёр хүн амь үрэгдсэн бөгөөд тэд хоёулаа БНХАУ-ын иргэд байсан аж. Мөн 181 хүнийг хотын эмнэлгүүдэд хэвтүүлсэн байна. Онгоцонд багийн 16 гишүүн, 291 зорчигч нийт 307 хүн байсан аж. АНУ-ын 61, Өмнөд Солонгосын 77, БНХАУ-ын 141 Японы нэг иргэн зорчигчдын дотор байв.
Детройт хот дампуурав (07-18-2013)
АНУ-ын автомашины аж үйлдвэрийн төв Детройт хот асар их өрөнд орсон нь тус улсын түүхэнд анхны тохиолдол юм. Эдийн засгийн хүндрэлийн улмаас тус хотын нутаг дэвсгэрийн 35% нь аль хэдийн эзгүйрчээ. Энэ хот 18 тэрбум ам.долларын өрний асуудлыг зохицуулах хэрэгтэй болсон бөгөөд өрийн тэн хагас нь тэтгэврийн фонд, ЭМ-ийн байгууллагуудын үйлчилгээний төлбөр төлж байгаа даатгалын компаниуд түүнчлэн хотын албан хаагчдад ногдож байгаа гэнэ.
Испанийн галт тэрэгний осол (07-25-2013)
Испанийн Галиси автономит мужид хаант улсын түүхэнд галт тэрэгний хамгийн том осол гарч, 60 хүн амь эрсдэн, 20 хүн хүнд, 111 зорчигч хөнгөвтөр гэмтэл авсан билээ. Бэртэж гэмтэгсдийн тоо хэдэн аравт хүрсэн байдаг. “Ренфе” тээврийн компанийн мэдээлснээр, Мадридаас Ферроль руу явж байсан уг галт тэргэнд 218 зорчигч явсан аж. Орон нутгийн цагаар 20:41 цагт Галиси мужийн засаг захиргааны төв Сантьяго-де-Компостела хотын галт тэрэгний зогсоол руу дөхөж явахдаа хөдлөх бүрэлдэхүүн замаасаа гаран, вагонууд ар араасаа мөргөлдөн унажээ.
Дайны ирмэгт хүргэсэн Сирийн химийн зэвсгийн дуулиан (08-21-2013)
Энэ жил Сирийн нөхцөл байдал хүндхэн байлаа. Химийн хорт хийгээр олон зуун иргэн хордон нас барж, олон зуун энгийн иргэн эх нутгаасаа дүрвэсэн билээ. Америкийн тагнуулын албанд энэ сарын 21-ний өдөр өөрсдийн иргэдийн эсрэг Сирийн Засгийн газар химийн зэвсэг хэрэглэсэн тухай баримт материалтай байгаа гэдгээ удаа дараа мэдэгдсэн. Химийн довтолгооны явцад Дамаскийн дагуул хотын 1429 хүн амиа алдсаны 426 нь хүүхдүүд байсан гэж Америкийн баримтад өгүүлсэн байна. Энэ бол Сирийн эрх баригчдын хийж байгаа химийн довтолгооны эхнийх нь биш гэдгийг АНУ-ын зүгээс илэрхийлээд байв. Үүнтэй холбогдуулан АНУ ба барууны бусад орны эрх баригчид химийн зэвсэг хэрэглэсэн учраас Сирийн армийн байрлалуудад цохилт өгнө гэж мэдэгдсэн. Харин Дамаск химийн зэвсэг хэрэглэсэн гэдгээ үгүйсгэсээр л байгаа.
NASDAQ-ийн арилжаа гурван цаг саатав (08-21-2013)
Нью-Йоркийн цагаар 8 сарын 21-ний өдөр 12:14–15:25 цагийн хооронд “Nasdaq” хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагаа гурван цаг орчим доголджээ. Шалтгааныг техникийн сааталтай холбон тайлбарласан бөгөөд хувьцаануудын үнийн талаарх мэдээлэл бүрэн зогссон юм. Улмаар бусад хөрөнгийн биржэд хүндрэл учруулсны зэрэгцээ “Nasdaq”-ийн үнэ гурван хувиар унажээ. “Nasdaq” хөрөнгийн бирж энэ удаагийн техникийн сааталтай холбоотойгоор холбооны иргэний торгуульд 10 сая ам.доллар, харин мөнгөө алдсан хөрөнгө оруулалтын компаниудад 62 сая ам.долларын нөхөн төлбөр тус тус олгохоор болсон юм.
2020 оны олимп Токиод болно (09-07-2013)
Олон улсын олимпийн хорооноос 2020 оны зуны олимпийн наадмыг зохион байгуулах эрхийг Японы нийслэл Токио хотод олголоо. Аргентиний Буэнос-Айрэс хотноо үргэлжилж буй ОУОХ-ны 125 дахь удаагийн чуулганы эхний өдрийн хуралдаанаар зуны 32 дугаар олимпийн “нийслэл”-ийг сонгох санал хураалт явуулж, Токио хот сонгогджээ. Энэ эрхийн төлөө Токиогоос гадна Испанийн Мадрид, Туркийн Стамбул хотууд өрсөлдсөн билээ.
АНУ-ын тэнгисийн цэргийн яам халдлагад өртөв (09-17-2013)
АНУ-ын Вашингтон хотод байрлах Тэнгисийн цэргийн яам дайралтад өртөн, хүний амь эрсэдсэн нь энэ оны бас нэгэн дуулиант явдал байлаа. Вашингтон хотод орших Тэнгисийн цэргийн техник, тоног төхөөрөмж угсралтын баазад нэгэн цэрэг гал нээж, 12 хүний амийг хөнөөсөн байна. Уг баазад гал нээж, олон хүний амийг хөнөөсөн халдлага үйлдсэн этгээдийг 34 настай Аарон Алексис гэгч болохыг тогтоосон бөгөөд тэрээр буудалцааны үеэр амь үрэгдсэн юм.
Кенид худалдааны төвийг барьцаалав (09-21-2013)
Кени улсын нийслэл Найроби хот дахь томоохон худалдааны төвд гарсан алан хядах ажиллагааны үеэр 67 хүн амь үрэгдэж, 61 хүн ямар ч сураггүй алга болжээ. Хүчний байгууллагынхан алан хядагчдыг устгах ажиллагааны үеэр 5 гэмт этгээдийг устгасан байна. Гэмт этгээдүүд хотын төвийн тус худалдааны төвд дэлгүүр түрээслэн ажиллуулж байсан мэдээлэл бий.
Филиппиний аймшигт хар салхи (11-07-2013)
Филиппин улсын Таклобан хотод хүчит хар салхи дэгдэж 10 гаруй мянган хүн амь үрэгдсэн аймшигт явдал болов. Хар салхины хурд 76-105 м/с байснаас усны давалгаа таван метр өндөрт хүрчээ. Таклобан хотын олон тооны барилга байшин, сургууль болон нисэх буудал хар салхинд сүйджээ.
Паул Валкер автын ослоор нас барлаа (11-30-2013)
“Галзуу хурд” цуврал киногоор үзэгч олны танил болсон жүжигчин Паул Валкер нас барсан гэх мэдээлэл түүний шүтэн бишрэгч олныг цочирдуулав. Тэрбээр өмнөд Калифорниад өөрийн найзтайгаа хамт улаан өнгийн “Porsche”-тэй явж байгаад машин нь мод мөргөн шатаж нас барсан эмгэнэлтэй явдал болсон. Тэрбээр 40 насандаа таалал төгслөө.
Нелсон Мандела 95 нь насандаа таалал төгсөв (12-05-2013)
Нобелийн шагналт, Өмнөд Африкийн ерөнхийлөгч асан Нелсон Мандела 12 сарын 05-ны өдөр өвчний улмаас 95 насандаа таалал төгсөв. Түүнтэй салах ёс гүйцэтгэхээр дэлхийн нэрт улстөрчид, алдартнууд зэрэг 5000 гаруй хүн оролцсон бөгөөд тэдний дунд Их Британийн ханхүү Чарльз, жүжигчин, хөтлөгч Опра Уинфри зэрэг дэлхийн алдар суутнууд цугларав. Гашуудал зарласан 7 хоногт талийгаачтай хэдэн зуун мянгаар тоологдох хүн хүндэтгэл үзүүлэн салах ёс гүйцэтгэсэн юм. Нельсон Манделагийн шарилыг Иоханнесбург хотоос 700 км-ын зайтай орших түүний төрөлх тосгон Кунуд оршуулсан юм.
БНХАУ-ын өөрөө аялагч робот сарнаа газардав (12-10-2013)
БНХАУ-ын "Change 3" хэмээх сарнаа явагч робот саран дээр амжилттай газардсан юм. Хятадын сансар судлалын эрдэмтэд Засгийн газрын дараагийн томоохон төлөвлөгөө нь саран дээр сансрын нисэгчээ буулгахаар ажиллаж эхэлсний эхний томоохон алхам нь энэхүү саран дээр явагч” гэв. “Төлөвлөгөө ёсоор 2015 оны зун гэхэд сансрын нисгэгчээ саран дээр буулгана" хэмээн төлөвлөж байгаа тухайгаа ч энэ үеэр зарлалаа.
