«Манай цэнхэр гарагийн хүн ам 7 тэрбумд хүрлээ» хэмээн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр шуугиж байгаа билээ. «7 тэрбум дахь иргэн Филиппиний Манила хотод мэндэллээ» хэмээсэн мэдээлэл цацагдахын зэрэгцээ оросууд ч 7 тэрбум дахь иргэнийг тодруулж амжаад байгаа билээ.
Энэ талаар Үндэсний статистикийн хорооны Хүн ам, орон сууцны тооллогын товчооны дарга А.Амарбалаас лавлавал «Ерөнхийдөө бол дэлхийн хүн амын тоо 7 тэрбумд нэлээд дөхөөд байгаа бөгөөд өнөө өглөө 7.40 цагийн үед энэ тооллогод зориулагдсан World metrix цаг тооцололдоо солилт хийсэн байгаа. Дөнгөж сая 14.40 цагийн үед харснаар бол өнөө шөнийн 1 цагийн орчимд 7 тэрбум дахь иргэн мэндлэхээр байгаа.
-Гэтэл 7 тэрбум дахь иргэн мэндэллээ гэсэн мэдээлэл цацагдаад байгаа шүү дээ? Манилад ч төрлөө, эсвэл Орост ч мэндэллээ гээд л?
-Тийм ээ. Энэ нь цагийн ялгааны улмаас оросууд ч, филлиппинчүүд ч янз бүрийн мэдээлэл цацаж, эрх ашигтаа баригдаад байна. Харин бидний хувьд «7 тэрбумтантай чацуутан» шинэ иргэдийг тодорхойлно. Өнөө өглөөний 9 цагаас эхлээд нийт төрөх газруудад давхар маягтаар бүртгэл явуулж эхлээд байгаа болно.
-Тэгвэл 7 тэрбум дахь иргэн төрөөгүй байгаа юм бол тэр нь Монголд ч мэндлэх боломж байгаа юм байна гэж ойлгож болох уу?
-Ер нь бол манай гараг дээр ганцхан секундэд л 14 хүүхэд шинээр төрж байгаа учраас яг 7 тэрбум дахь иргэнийг тодорхойлоход туйлын бэрхшээлтэй л дээ. Учир нь тэр 14 хүүхдийг бүгдээрэнг нь «7 тэрбум дахь иргэн» гэж нэрлэж болохгүй шүү дээ. Гацхүү «7 тэрбумтантай үе чацуутан»-г тодорхойлох юм. Тийм учраас ч улс орон болгон өөр өөрийн «7 тэрбум дахь иргэнтэй чацуутан»-г гаргаж ирэх юм. Монголд ч гэсэн аймаг болгоноос «чацуутан»-г тодруулах юм. Тиймээс бид өөрсдийнхөө хэмжээнд 7 тэрбум дахь иргэнээ тодруулчихаж байгаа гэсэн үг.
-Дэлхийн хүн амын өсөлт асар өндөр байх шиг байна. Гэтэл хөгжингүй улсуудад хүн ам нь хөгширч байхад ядуу буурай орнуудад улам бүр залуужиж байгаа. Энэ байдал Монголд ямар дүр зурагтай байна. Цаашид нийгмийн хөгжилд хэрхэн нөлөөгөө тусгах бол?
-Энэ удаагийн байдлаар бол монгол үндэстэн харьцангуй залуу байгаа. Харин 2025 оноос үндэстэн хөгшрөх шинж тэмдгүүд улам их тодрох болно. Манай toollogo2010.mn гэсэн вэб сайтад энэ талаарх бүхий л мэдээлэл хангалттай байгаа тул та бүхэн түүнтэй танилцах хэрэгтэй. Дэлхийн 6 тэрбум дахь иргэнээ хүн төрөлхтөн 11 жилийн өмнө хүлээн авч байсан л даа. Өөрөөр хэлбэл 11 жилд дэлхийн хүн ам 1 тэрбумаар өссөн гэсэн үг. Харин үүнээс хойш хүн ам ингэж хурдацтайгаар өсөхгүй ээ. Ээлжит 8 тэрбум дахь иргэнээ 40-өөд жилийн дараа 2050 оны хавьцаа хүлээн авах болно.
-Тэгвэл 7 тэрбум дахь иргэн хэзээ төрөх вэ?
-10 дугаар сарын 31-нээс 11 дүгээр сарын 1-нд шилжих шөнийн 01.00 цагийн үед л төрнө дөө.
С.Энх-Амар
Энэ талаар Үндэсний статистикийн хорооны Хүн ам, орон сууцны тооллогын товчооны дарга А.Амарбалаас лавлавал «Ерөнхийдөө бол дэлхийн хүн амын тоо 7 тэрбумд нэлээд дөхөөд байгаа бөгөөд өнөө өглөө 7.40 цагийн үед энэ тооллогод зориулагдсан World metrix цаг тооцололдоо солилт хийсэн байгаа. Дөнгөж сая 14.40 цагийн үед харснаар бол өнөө шөнийн 1 цагийн орчимд 7 тэрбум дахь иргэн мэндлэхээр байгаа.
-Гэтэл 7 тэрбум дахь иргэн мэндэллээ гэсэн мэдээлэл цацагдаад байгаа шүү дээ? Манилад ч төрлөө, эсвэл Орост ч мэндэллээ гээд л?
-Тийм ээ. Энэ нь цагийн ялгааны улмаас оросууд ч, филлиппинчүүд ч янз бүрийн мэдээлэл цацаж, эрх ашигтаа баригдаад байна. Харин бидний хувьд «7 тэрбумтантай чацуутан» шинэ иргэдийг тодорхойлно. Өнөө өглөөний 9 цагаас эхлээд нийт төрөх газруудад давхар маягтаар бүртгэл явуулж эхлээд байгаа болно.
-Тэгвэл 7 тэрбум дахь иргэн төрөөгүй байгаа юм бол тэр нь Монголд ч мэндлэх боломж байгаа юм байна гэж ойлгож болох уу?
-Ер нь бол манай гараг дээр ганцхан секундэд л 14 хүүхэд шинээр төрж байгаа учраас яг 7 тэрбум дахь иргэнийг тодорхойлоход туйлын бэрхшээлтэй л дээ. Учир нь тэр 14 хүүхдийг бүгдээрэнг нь «7 тэрбум дахь иргэн» гэж нэрлэж болохгүй шүү дээ. Гацхүү «7 тэрбумтантай үе чацуутан»-г тодорхойлох юм. Тийм учраас ч улс орон болгон өөр өөрийн «7 тэрбум дахь иргэнтэй чацуутан»-г гаргаж ирэх юм. Монголд ч гэсэн аймаг болгоноос «чацуутан»-г тодруулах юм. Тиймээс бид өөрсдийнхөө хэмжээнд 7 тэрбум дахь иргэнээ тодруулчихаж байгаа гэсэн үг.
-Дэлхийн хүн амын өсөлт асар өндөр байх шиг байна. Гэтэл хөгжингүй улсуудад хүн ам нь хөгширч байхад ядуу буурай орнуудад улам бүр залуужиж байгаа. Энэ байдал Монголд ямар дүр зурагтай байна. Цаашид нийгмийн хөгжилд хэрхэн нөлөөгөө тусгах бол?
-Энэ удаагийн байдлаар бол монгол үндэстэн харьцангуй залуу байгаа. Харин 2025 оноос үндэстэн хөгшрөх шинж тэмдгүүд улам их тодрох болно. Манай toollogo2010.mn гэсэн вэб сайтад энэ талаарх бүхий л мэдээлэл хангалттай байгаа тул та бүхэн түүнтэй танилцах хэрэгтэй. Дэлхийн 6 тэрбум дахь иргэнээ хүн төрөлхтөн 11 жилийн өмнө хүлээн авч байсан л даа. Өөрөөр хэлбэл 11 жилд дэлхийн хүн ам 1 тэрбумаар өссөн гэсэн үг. Харин үүнээс хойш хүн ам ингэж хурдацтайгаар өсөхгүй ээ. Ээлжит 8 тэрбум дахь иргэнээ 40-өөд жилийн дараа 2050 оны хавьцаа хүлээн авах болно.
-Тэгвэл 7 тэрбум дахь иргэн хэзээ төрөх вэ?
-10 дугаар сарын 31-нээс 11 дүгээр сарын 1-нд шилжих шөнийн 01.00 цагийн үед л төрнө дөө.
С.Энх-Амар
