Валютын ханшийн өсөлт, авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээний талаар Монголбанкны ерөнхийлөгч Л.Пүрэвдорж Эдийн засгийн байнгын хороонд өчигдөр мэдээлэл хийлээ.
Монголбанкны ерөнхийлөгч Л.Пүрэвдоржийн мэдээлснээр, өнгөрсөн оны сүүлийн хагас жилээс эхлэн төгрөг суларч эхэлжээ. Гадаад худалдааны баланс алдагдалтай болж, ам.долларын ханш 10, 11, 12 сард хэд хэдэн удаа огцом хөдөлсөн аж. Монголбанк тухай бүрт анхааралтай харж, шаардлагатай үед интервенц хийж ирсэн гэлээ. Энэ хугацаанд 280 сая ам.долларын буюу валютын нийт нөөцийн 10 хувьтай тэнцэх хэмжээгээр интервенц хийж байж ам.долларын ханшийг 1400 төгрөгт барилаа гэж тэрбээр хэллээ. Өнгөрсөн баасан гаригт шатахууны үнийг нэмж, тэрхүү шуугиантай зэрэгцэн ам.долларын ханш 1480 төгрөгт хүрсэн ч ням гариг гэхэд 1440-өөс 1420 хүртэл буулгаж чадсан гэв.
Үндсэндээ зах зээлийг аль болох тайван байлгах зорилт тавьсан гэж төв банкны тэргүүн хэлсэн. Манай орны гадаад зах зээлийн нөхцөл муудаж байгаа гэж тэрбээр хэлэв. Экспортын гол түүхий эд болох нүүрс, зэсийн үнэ буурч, гаднаас орж ирэх хөрөнгө оруулалт багассан нь үүнд нөлөөлж байгаа гэнэ. Ийм үед валютын нөөцөө хянан, хэмнэх бодлого барьж байгаа аж. Хэрэв валютын нөөцөө цацан ханшийг барихыг оролдвол аюултай үр дагаварт хүргэж болзошгүй хэмээн Л.Пүрэворж ерөнхийлөгч болгоомжлуулсан.
Валютын ханшийг барих үндсэн гурван арга байгаа бөгөөд нэгдүгээрт төсөв, зардлаа хасах, хоёрдугаарт нөөцийн валютаа зарах, эсвэл ханшийг алгуур явуулах аж. Монголбанкны хувьд сүүлийн хоёр аргыг хэрэглэж байна гэж тэрбээр мэдээллээ.
2010 онд манай улсад орж ирэх валютын урсгал хоёр тэрбум ам.долларт хүрч байсан бол 2011 онд 400 сая болон буурчээ. 2012 онд энэ тоо нэмэгдэх эерэг дүр зураг харагдахгүй байгаа ажээ. Энэ нь хөрөнгө оруулалт сүүлийн хагас жилд эрс татарсантай холбоотой юм байна. Энэ жил сонгуулийн жил болохоор хөрөнгө оруулалт нэмэгдэнэ гэж үзэхгүй байгаа гэж тэрбээр тайлбарласан.
Эрхэм гишүүд дээрх асуудалд тодорхой хуулийн бодлого, зохицуулалт шаардлагатай болжээ хэмээн дүгнэж байгаагаа илэрхийлж байлаа. Гадаад худалдааны алдагдал, хяналтын талаар ярих цаг болжээ гэж Ц.Баярсайхан гишүүн хэлсэн. Тэрбээр, бусад орнууд бодлогын хүүгээ бууруулж байхад манайд нэмж байна. Валютын ханшийн асуудлаар ярилцах хэрэгтэй хэмээн хэлсэн.
Г.Бурмаа
Монголбанкны ерөнхийлөгч Л.Пүрэвдоржийн мэдээлснээр, өнгөрсөн оны сүүлийн хагас жилээс эхлэн төгрөг суларч эхэлжээ. Гадаад худалдааны баланс алдагдалтай болж, ам.долларын ханш 10, 11, 12 сард хэд хэдэн удаа огцом хөдөлсөн аж. Монголбанк тухай бүрт анхааралтай харж, шаардлагатай үед интервенц хийж ирсэн гэлээ. Энэ хугацаанд 280 сая ам.долларын буюу валютын нийт нөөцийн 10 хувьтай тэнцэх хэмжээгээр интервенц хийж байж ам.долларын ханшийг 1400 төгрөгт барилаа гэж тэрбээр хэллээ. Өнгөрсөн баасан гаригт шатахууны үнийг нэмж, тэрхүү шуугиантай зэрэгцэн ам.долларын ханш 1480 төгрөгт хүрсэн ч ням гариг гэхэд 1440-өөс 1420 хүртэл буулгаж чадсан гэв.
Үндсэндээ зах зээлийг аль болох тайван байлгах зорилт тавьсан гэж төв банкны тэргүүн хэлсэн. Манай орны гадаад зах зээлийн нөхцөл муудаж байгаа гэж тэрбээр хэлэв. Экспортын гол түүхий эд болох нүүрс, зэсийн үнэ буурч, гаднаас орж ирэх хөрөнгө оруулалт багассан нь үүнд нөлөөлж байгаа гэнэ. Ийм үед валютын нөөцөө хянан, хэмнэх бодлого барьж байгаа аж. Хэрэв валютын нөөцөө цацан ханшийг барихыг оролдвол аюултай үр дагаварт хүргэж болзошгүй хэмээн Л.Пүрэворж ерөнхийлөгч болгоомжлуулсан.
Валютын ханшийг барих үндсэн гурван арга байгаа бөгөөд нэгдүгээрт төсөв, зардлаа хасах, хоёрдугаарт нөөцийн валютаа зарах, эсвэл ханшийг алгуур явуулах аж. Монголбанкны хувьд сүүлийн хоёр аргыг хэрэглэж байна гэж тэрбээр мэдээллээ.
2010 онд манай улсад орж ирэх валютын урсгал хоёр тэрбум ам.долларт хүрч байсан бол 2011 онд 400 сая болон буурчээ. 2012 онд энэ тоо нэмэгдэх эерэг дүр зураг харагдахгүй байгаа ажээ. Энэ нь хөрөнгө оруулалт сүүлийн хагас жилд эрс татарсантай холбоотой юм байна. Энэ жил сонгуулийн жил болохоор хөрөнгө оруулалт нэмэгдэнэ гэж үзэхгүй байгаа гэж тэрбээр тайлбарласан.
Эрхэм гишүүд дээрх асуудалд тодорхой хуулийн бодлого, зохицуулалт шаардлагатай болжээ хэмээн дүгнэж байгаагаа илэрхийлж байлаа. Гадаад худалдааны алдагдал, хяналтын талаар ярих цаг болжээ гэж Ц.Баярсайхан гишүүн хэлсэн. Тэрбээр, бусад орнууд бодлогын хүүгээ бууруулж байхад манайд нэмж байна. Валютын ханшийн асуудлаар ярилцах хэрэгтэй хэмээн хэлсэн.
Г.Бурмаа
