Гэхдээ энэ бол зөвхөн Хө­шөөт багийн иргэд. Үүнээс гад­на Хөшөөтөөс Ярантын боомт хүрэх хатуу хучилттай замыг Цэцэг сумын төвөөр дай­­руулж, тэнд жолооч нарын амралтын байр, цайны газар гээд бүхий л үйлчилгээг бий болгохоор тохиролцсон юм байна.
Харамсалтай нь Хөшөө­тийнх ч биш “Мон Эн Ко”-гийн гэж нутгийнхны то­дор­хойлсон зам Цэцэг сумын тө­вөөс 10 орчим км-ийн алсуур өнгөрчээ.
Ийнхүү орон нутгийн иргэд их санасан газар есөн шөнө хоосон гэгчийн үлгэрээр уурхайн ажилтан болно гэж мөрөөдсөөр суугаа аж. Хөшөөт багийн засаг дарга С.Даваасүрэн “Хөшөөтийн уурхайг түшиглэн сум, орон нутаг хөгжинө гэж их хүлээлээ. “Мон Эн Ко”-гийн гэрээт хугацаа дуусчихвал энэ мөрөөдөл талаар болох нь тодорхой. Ер нь үйлчилгээний ажлыг ихэвчлэн гадныхан хийж байна” гэсэн.
Анх гэрээ байгуулахдаа Хө­шөөтийн уурхайн үйл­чил­гээний хамгийн бага­даа 39 хувийг орон нутаг хангана гэсэн байна. Гэтэл бодит байдал дээр орон нут­гийн иргэд Хөшөөтөд ху­­виараа дэлгүүр, цайны га­­зар л ажиллуулахаас өөр үйл­чилгээ хийх боломжгүй гэжээ.
Уурхайчдын хэлж буй­­гаар (бүгд нэрээ нууц­лахыг хүссэн) энд сум, ба­гийн Засаг дарга нарын оролцоо, үүрэг огт байхгүй. Тэр ч бүү хэл уурхайн удирд­­ла­гууд орон нутгийн за­хир­­гааныхантай уулзаж, учир байдлыг сонсохыг хүс­­­дэггүй. Хашааны хаал­га­­наас буцаадаг бөгөөд уулз­лаа ч тоймтой  хариу хэлж чадахгүй инженер, мене­жерүүдээ гаргадаг гэсэн.
Уурхайн туслах ажилтан Р.Дорж “Энд жирийн ажилчдад зориулсан халуун ус ч байхгүй. Бүгд уурхайн хир, тоосыг гэртээ угаасан болдог. Анх энд ирэхдээ 10 мянган хүнтэй уурхайчдын хотхон байгуулна гэсэн ч өнөөдөр бид монгол гэр, шавар амбаартай хэвээр л байна. Ажлын байраар хангасан гэдэг ч цалин маш бага. Сард шимтгэл, хураамж төлөөд 300 мянган төгрөг л гар дээр авдаг. Ажилчдын эрүүл, аюулгүй ажиллах нөхцөлийг хангасан гэж телевизээр ярьж байна билээ. Хөшөөт Монголын нүүрсний уурхайнуудаас хамгийн их тоостой нь. Ядаж байхад энд гадаргын усны нөөц бага. Одоо бөгшүүлж ханиалгадаггүй хүн энд лав байхгүй” гэсэн.
Биднийг Хөшөөтөд очих үеэр иргэдийн хэлсэн гол зүйл бол нутгийн байгаль “Мон Эн Ко”-гийн үйл ажиллагаанаас болж сүйдэж буй явдал. Өдгөө тус бүс нутгийн усны гол бүс Хөндлөнгийн гол, Хөшөөт гол, Тахилтын булгийн ундарга багасч, зундаа бороо орохгүй л бол зарим газраа тасардаг болсон байна.
Дээр нь “Мон Эн Ко”-гийн MV 001414, MV 001640, MV 004322, MV 0065258, MV 011887, MV 011888, MV 011889, MV 011890, MV 015289 лиценз Дарви сумын нутаг дэвсгэрийн 74 мянган га газрыг хамардаг. Гэвч засаг захиргааны хувьд Хөшөөтийн уурхай Цэцэг суманд харьяалагдах бол­сон тул Дарвийнхан шууд удирддаггүй юм байна. Гэх­дээ л компанийн эзэмшил дэх газар нутгийн эзэн тул Хөшөөтийн үйл ажиллагаа шууд хамааралтай. Энэ уур­хай хариуцлагатай үйл ажил­лагаа явуулж чадах эсэхээс Дарвийн газар нутаг, байгаль орчны аюулгүй бай­дал шалтгаална.
Дарви сумын нутагт Бага богд, Хөшөөтийн нуруу, Хүрэн  өндрийн  нуруу, Бум­бат хайрхан оршдог. Эд­­­гээр уул нь  Төрийн  та­хилгат Сутай  хайрхны  сал­бар. Гэхдээ  Тө­рийн та­хил­га­тай­даа биш эдгээр уул Дарви  тө­дийгүй Цэцэг, Зэрэг, Чанд­мань болон Говь-Алтай аймгийн Тонхил су­мын усны хагалбар болд­гоороо Монгол Улсын тус­гай хамгаалалттай газарт багтдаг юм билээ.
Сумын ИТХ-аас 2007 онд 18 тоот   тогтоол гаргаж, дээрх уул нуруудыг орон нут­гийн  тусгай хамгаалалтад авах шийдвэр гаргасан ч батал­гаажуулалгүй үлджээ. Тог­тоол хэрэгжээгүй шалт­гааныг сонирхвол, тусгай хамгаалалтад орох ёстой энэ газар нутагт “Мо Эн Ко” компанийн эзэмшлийн ли­цензэт талбайнууд багтдаг юм байна. Тиймээс үүнийг хэрэгжүүлэлгүй, хав дарж, “хиймэл” баримт болгосон байх юм. Нэг үгээр “Мон Эн Ко”-той холбоотой асуудал шууд дархлагддаг тогтолцоо Хөшөөтөд бий болжээ.