logo
О.Магнай нарын хэргийг сэргээн шалгах хууль зүйн үндэслэл байхгүй

О.Магнай нарын хэргийг сэргээн шалгах хууль зүйн үндэслэл байхгүй

2012/03/27

Хурлын үеэр Улсын Ерөнхий прокурор Д.Дорлигжав сэтгүүлчидтэй ийн ярилцсан юм.

-Үймээний гэх хэргээс зөв­хөн цагдаагийн экс удирд­ла­гуудын хэргийг сугалан авч яллах гээд байна гэсэн хардлага нийгэмд байна?
-Долоодугаар сарын нэг­ний гэх олон хэрэг бай­сан. Шалгагдах явцад хууль зүйн үндэслэлтэй уч­раас Өр­шөөлийн хуульд хам­рагд­сан.


-Цагдаагийн удирд­ла­гуудын хэргийг сэргээ­чи­хээд үймээн эхлүүлж, өдөөн турхирсан О.Маг­най, Ж.Батзандан, Б.Жар­гал­сайхан нарын хэргийг сэр­гээн шалгахгүй байгаа нь гайх­ашрал төрүүлж байна л даа?
-О.Магнай нарын хэргийг сэргээн шалгах хууль зүйн үндэслэл байхгүй.
-Үүнээс болоод цаг­даагийн экс дарга нарын хэргийг улстөржүүлж байна гэх хардлага төрж байна. Олон нийтийн анхаарлын төвд байгаа энэ хэргийг хуулийнхан шударгаар шал­гаж чадаж байна уу?
-Аливаа нэг хэрэг шүүхэд шийдэгдээд, журмаараа явах ёстой. Шаардлагатай гэвэл дараа нь тайлбар хийж бол­дог. Гэтэл энэ хэргийг хэтэр­хий улстөржүүлж, буруугаар тайл­барлаж, шүүн таслах ажил­лагааны тасралтгүй үргэлж­лэх зарчим алдагдах, төрийн шүүх үйл ажиллагаа явуулж болохгүй болтол нь дарамтлах, өндөр ал­бан тушаалтнууд элдэв тайл­бар, мэдэгдэл гаргаж, хуулийн байгууллагад ноц­той бэрхшээл учруулж байна. Мөн олон түмнийг төөрөг­дүүлсэн баримтгүй мэдээ материал их цацаж байна. Хүн өөрийгөө зөвтгөх оролдлого хийж болно. Энэ нь хуулийн хүрээнд үндэслэлтэй, нотолгоотой байх ёстой. Гэтэл нийгмийг төөрөг­дүүлсэн, нийгмийн дэмжлэг авахыг оролдсон хөдөлгөөн болгож, зохион бай­гуулахыг оролдсон байдал ажиглагдаж байна. Харам­салтай нь уг хэрэгт төрийн өндөр албан тушаалтнууд орол­цоод байгаа учир төвөг­тэй байна.
-Танайхаас цагдаа бууд­саныг тогтоосон гэж олон удаа мэдэгдээд байгаа. Гэ­тэл үүнийг цагдаа нар эсэр­гүүц­сээр л байна?
-Ер нь хөдөлшгүй барим­таар тогтоосон учраас шүүхээр шийдвэрлүүлэхээр шил­жүүлсэн. Хэрэв баримт хангалт­гүй байсан бол хэр­гийг мөрдөн байцаалтад буцааж болно.
-Тэгвэл яагаад хэн хэ­нийг буудсаныг шалгаж бай­гаа гэж мэдэгдээд байгаа юм бэ?
-Ер нь цагдаагийн экс удирд­лагуудын хэргийг, цаг­даа хүн буудсан хэрэгтэй хольж ойлгоод байна. Цагдаагийн экс удирдлагууд үүрэгт ажлаа зохих ёсоор бие­лүүлээгүй, хариуцлага алд­санаас болж хүний амь нас хохирсон гэдгээр буруут­гагдаад байгаа. Өөрөөр хэлбэл, аюулгүй байдлыг хангах ёстой, хэв журмыг сахиу­лах ёстой болохоос хүн алах ёсгүй. Тэгэхээр хүн буу­дах үүрэг өгөөгүй гэдэг нь хүмүүсээ зөв удирдаж чадаагүйгээс хүний амь нас хохирсон гэж буруутгаж байгаа юм. Хүн буудсан гэх цагдаагийн хэргийг бол шалгаж байгаа.
-Монголын ард түмэн цаг­даагийн дарга нар хариуц­лага алдсан эсэхийг биш, хэн буудсаныг нь тогтоохыг хү­сч байгаа?
-Тогтоохын тулд ажиллаж байна. Өөрөөр хэлбэл дөрвөн цагдаа нэг, нэг хүн буудсан юм уу, нэг цагдаа дөрвөн хүн буудсан уу гэдгийг шалгаж байна гэсэн үг. 
-Уг нь хурандаа нарт холбогдох хэргийг Өр­шөөлийн хуульд хам­руул­сан байдаг. Гэтэл яагаад сэр­г­ээн шалгах болов. Өршөөлийн хуульд хам­руул­сан хэргийг сэргээн шалг­адаг тохиолдол байдаггүй гэсэн? 
-Хохирогчдын ар гэрийнхэн тэдэнд холбогдох хэр­гийг буруу зүйлээр зүйл­чилж, цагдаагийн дарга нарыг ялаас чөлөөлсөн хэмээн хууль зүйн үндэслэлийг өм­гөө­лөгчдийнхөө хамт гар­гасан. Прокурорын байгуул­лага өргөдлийг хүлээн авч хэлэлцээд, хуулийн үндэс­лэлтэй хэмээн сэр­гээсэн.
-Энэ хэргийн зүйл анги буруу хэмээн өмгөөлөгч О.Алтан­гэрэл Үндсэн хуулийн цэцэд хандсан бай­гаа. Цэцэд маргаан үүссэн бай­­хад түдгэлзэх ёстой бай­даг гэсэн?
-Энэ бол шүүхийн асуудал. Шүүх үйл ажиллагааг үргэлж­­лүүлэх үү, завсарлах уу, түдгэлзүүлэх үү, ямар шийдвэр гаргах вэ гэд­гийг өөрөө мэднэ. Про­курорын байгууллагаас мэдэг­дэл хийх эрх байхгүй.
-Долоодугаар сарын нэгний хэргийг ганцхан про­курорын байгууллага шал­гасан нь учир дутаг­далтай. ТЕГ, ЭЦГ гээд хуулийн байгуул­лага хамт­ран шал­гах ёстой гэсэн шүүмж­лэл байдаг?
-Энэ бүхэн хуулиар зохи­цуулагддаг. Өөрөөр хэлбэл цаг­даа болон тодорхой төрлийн тусгай албан хаагч­дын үйлдсэн, өдүүлсэн хэр­гийг Прокурорын дэр­гэдэх мөрдөн байцаах алба шалгахаар хэргийн харьяал­лыг хуульчилж тогтоосон байдаг. Тэгээд ч 2008 оны до­лоодугаар сарын нэгний хэргээр ҮАБЗ хуралдаж, уг хэргийг Прокурорын дэргэ­дэх мөрдөн байцаах алба шал­гах нь зүйтэй гэсэн байдаг.
-Шүүх хурлын үеэр хэргийг шууд тусгаарлаад, цагдан хориод байгаа нь улстөр­жүүлээд байна гэх гоморхол байна?
-Хуулийн байгууллага аж­лаа л хийж байна. Шүүхийн байгууллага ч гэсэн. Ерөнхийлөгч цаг­даагийн даргад үүрэг өгсөн тухайд шүүхээс прокурорын байгууллагад гомдол очсон. Мөн Засгийн газар болон бусад байгууллагад шүүхийн үйл ажиллагааг хэвийн явуулах боломж байхгүй, шүүн таслах ажиллагаа явагдах боломжгүй боллоо. Энэ ажиллагаа явахгүй бол цаашид юу үүсэх билээ. Тиймээс Үндэсний аюулгүй байд­лын тэргүүн, Засгийн газар, прокурор бүгд анхаарал хандуулах ёстой.
-Шүүгчийн биед халдсан гэх гомдол гарсан шүү дээ. Үүнд та ямар байр суурь­тай байна вэ?
-Ийм гомдол гарсан. Гэхдээ одоогоор бидэнд шүүг­чийн биед халдсан хү­мүүст Эрүүгийн хуулийн тийм заалтаар хэрэг үүсгэн шалгаж өгнө үү гэсэн гомдол хараахан ирээгүй байна. Зөвхөн шүүх хурал явуулах нөхцөл боломжийг биелүүлж өгөөч л гэсэн хүсэлт ирсэн. Тодорхой хүн заагаад энэ хүн ингэж шүүгчид хандсан гэсэн мэдээлэл ирээгүй.
-Одоо хэрэгт холбогдоод байгаа цагдаагийн экс удирд­лагууд өмнө нь энэ хэргээр шал­гагдаж, Өршөөлийн хуульд хамрагдсан. Өр­шөөлийн хуульд хам­рагдсан гэхээр энэ хүмүүс гэм буруутайгаа хүлээн зөв­шөөрсөн гэсэн үг үү?
-Эрүүгийн гэмт хэрэгт, сэжиг­тэн, яллагдагчаар татаг­даж шалгагдаж байгаа хүний хэргийг шалгах явцад Өршөөлийн хууль батлагд­вал тэр хүнд хоёр сон­голт байдаг. Нэг бол гэм буруутай гэдгээ хүлээн зөвшөөрөөд Өршөөлийн хуульд хамрагдах, эсвэл би энэ гэмт хэрэгт буруугүй учир гэм буруугаа хүлээн зөв­шөөрөхгүй, хэргийг дуус­тал нь шалгуулна гэдгээ илэр­хийлэх юм. Түрүүчийн хэр­гийг нь Өршөөлийн хуульд хамруулаад хэрэгсэхгүй бол­госныг бодоход энэ холбогдогчид гэм буруутайгаа хүлээн зөвшөөрсөн гэж ойлгож байгаа.
-Үндсэн хуулийн цэцэд Сүх­баатар дүүргийн шүүхээс гаргасан тогтоолыг өгсөн. Цэцээс Үндсэн хууль зөрч­сөн байна гэж үзвэл яах вэ?
-Цэцээс Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн дүгнэлт гаргавал УИХ энэ хуулиа яах юм бэ гээд л олон дарааллаар энэ асуудлыг хэлэлцэнэ. Үндсэн хуулийн цэцээс ямар шийдвэр гаргахаас энэ хэргийн олон зүйл шалтгаална.
-Хүн буудсан хэргээр Эргүүл хамгаалалтын 10 цаг­даа шалгагдаж байгаа. Энэ хэрэг Прокурорын дэр­гэдэх мөрдөн байцаах га­зарт хэвээр шалгагдаж бай­гаа юу?
-Шалгагдаж байна.

АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.
Дээш