Ардчиллын салхиар тээгдэж ирсэн зүйлсийн нэг билльярд хэмээх тоглоомыг Монголчууд 1920-оод онд шимтэн тоглож байсан гэвэл та итгэх үү?
Тэгвэл ардын хувьсгалын дараахан буюу 1921-1923 онд хүрээнийхэн билльярдад донтож, сүүлдээ бүр мөрийтэй тоглон үймээн дэгдээх болсонд аргаа барсан Ардын Засгийн газар билльярд тоглохыг хатуу хориглосон хууль цаазын бичиг хүртэл гаргаж байжээ. Энэхүү цаазын бичгийг эсэргүүцэн, билльярд тоглох эрхийг дахин сэргээж өгөхийг хүссэн хэсэг ардын өргөх бичиг эдүгээ Улсын төв архивт хадгалагдаж байна.
Тус өргөх бичиг нь 1924 онд бичигдсэн бөгөөд түүнд дурдсан нь: “Эдүгээ Нийслэл Хүрээний газар бүхий зочид буух газар бэлтгэсэн билльярд хэмээх бөмбөгөн наадмыг цагдан сэргийлэх газраас мөрийтэй наадам хэмээн энэ өнгөрсөн аргын арван хоёр сард зогсоосон байнам. Энэхүү бөмбөг харвах наадам бусад хонжих, хохируулах наадам лугаа огт адил бус харин хүн төрөлхтөний бие махбодийн тамир хүчнийг сайжруулах зэргийн тустай наадам хэмээн олон улсад үл цаазлагдсан наадам болох учрыг сонсгохоос гадна хэрвээ энэхүү наадмыг хувиар цаазлан зогсоох аваас өчүүхэн бид бүгд алба, амины аж явдал гүйцэтгэсэний дараа завсар уйтгар сэргээх газаргүй болох учрыг гаргаж Ардын Засгийн газрын Ерөнхий сайд танаа өргөн мэдүүлээд, байдал учрыг байцаан толилж, хэл мэдүүлсэн зүйлийг ёсоор болгон өршөөхийг гуйж үүний тул өргөв. Нэгэн мянга есөн зуун хорин дөрөвдүгээр оны январь сарын таван” гэжээ.
Үүнээс үзэхэд билльярд хэмээх спорт нь Монголчуудын хувьд шинээр орж ирсэн спортын нэг төрөл бус харин ч манай ард түмний эл спортын талаарх төсөөлөл багаар бодоход 80-аад жилийн өмнөөс эхтэй ажээ. Мөн уг бичгийн төгсгөл дэх огноо бичсэн байдал нь Монгол албан бичгийн огнооны төлөвшилтийн талаарх сонин баримт юм.
Г.Бүрэн
www.shuum.mn
Тэгвэл ардын хувьсгалын дараахан буюу 1921-1923 онд хүрээнийхэн билльярдад донтож, сүүлдээ бүр мөрийтэй тоглон үймээн дэгдээх болсонд аргаа барсан Ардын Засгийн газар билльярд тоглохыг хатуу хориглосон хууль цаазын бичиг хүртэл гаргаж байжээ. Энэхүү цаазын бичгийг эсэргүүцэн, билльярд тоглох эрхийг дахин сэргээж өгөхийг хүссэн хэсэг ардын өргөх бичиг эдүгээ Улсын төв архивт хадгалагдаж байна.
Тус өргөх бичиг нь 1924 онд бичигдсэн бөгөөд түүнд дурдсан нь: “Эдүгээ Нийслэл Хүрээний газар бүхий зочид буух газар бэлтгэсэн билльярд хэмээх бөмбөгөн наадмыг цагдан сэргийлэх газраас мөрийтэй наадам хэмээн энэ өнгөрсөн аргын арван хоёр сард зогсоосон байнам. Энэхүү бөмбөг харвах наадам бусад хонжих, хохируулах наадам лугаа огт адил бус харин хүн төрөлхтөний бие махбодийн тамир хүчнийг сайжруулах зэргийн тустай наадам хэмээн олон улсад үл цаазлагдсан наадам болох учрыг сонсгохоос гадна хэрвээ энэхүү наадмыг хувиар цаазлан зогсоох аваас өчүүхэн бид бүгд алба, амины аж явдал гүйцэтгэсэний дараа завсар уйтгар сэргээх газаргүй болох учрыг гаргаж Ардын Засгийн газрын Ерөнхий сайд танаа өргөн мэдүүлээд, байдал учрыг байцаан толилж, хэл мэдүүлсэн зүйлийг ёсоор болгон өршөөхийг гуйж үүний тул өргөв. Нэгэн мянга есөн зуун хорин дөрөвдүгээр оны январь сарын таван” гэжээ.
Үүнээс үзэхэд билльярд хэмээх спорт нь Монголчуудын хувьд шинээр орж ирсэн спортын нэг төрөл бус харин ч манай ард түмний эл спортын талаарх төсөөлөл багаар бодоход 80-аад жилийн өмнөөс эхтэй ажээ. Мөн уг бичгийн төгсгөл дэх огноо бичсэн байдал нь Монгол албан бичгийн огнооны төлөвшилтийн талаарх сонин баримт юм.
Г.Бүрэн
www.shuum.mn
