Оросууд төмөр замаа хувьчилж байна. 2003 онд ачааны вагоны паркын 78 хувь нь төмөр замын улсын монопольд байсан юм. Өнөөдөр Оросын Төмөр Замын төрийн хувь 41 хувь хүртэл буураад байна. Ахиад хоёр жил болоход энэ нь 30 хувь болтлоо буурах юм. Энэ салбарын стратеги нь ийм юм. Ингээд төрийн мэдэлд дэд бүтэц үлдэх ба хөдлөх бүрэлдэхүүний ихэнхи хэсэг нь шинэ өмчлөгчдөд очих гэж байна. РЖД буюу Оросын Төмөр зам болон ПГК буюу Ачааны Нэгдүгээр Компани хоёроос бусад нь хувийн мэдэлд байдаг юм. Тэгэхээр манайхан Лондонгийн хөрөнгийн бирж дээрээс Оросын вагонуудаас хувьчлаад авчихвал яадаг бол ?! Нэг оператор компани байгуулчихаад сууж байхад болмоор л санагдаад байх юм. Ашигтай бус уу ?
Одоо Орост 1 сая төмөр замын вагон ашигладаг. Түүний нэлээд нь хувийн өмчид байдаг. Оросын төмөр замын “хувийн” гол гол томчууд нь дараах хэд байдаг юм.
1. Владимир Лисин
Владимир Лисины Universal Cargo Logistic бол 190.000 вагонтой, Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 20%-ийг эзэмшсэн, багцаагаар 8,3 млрд. $ өртөгтэй оросын хамгийн том хувийн оператор компани юм. РЖД-ын бүрэлдэхүүнээс салсан ПГК-ын 75 хувийг авах конкурсэд 2011 оны сүүлчээр ялж, нэг удаагийн хэлцлээр ийм амжилтад хүрсэн. Түүнээс гадна энэ холдинг РЖД-ын үнэ хаялцуулсан худалдаагаар вагон худалдаж авсан. Мөн өмнө нь Новолипецкийн металлургийн комбинатад байсан вагонуудаар паркаа нэмсэн. Энэхүү Новолипецкийн комбинатын гол хувь нийлүүлэгч нь В. Лисин өөрөө байдаг юм.
2. Никита Мишин ба түүний хамтрагчид
Мишин, Константин Николаев, Андрей Филатов нар хамтран Global Trans компанийн хувьцааны хяналтын багцыг эзэмшиж менежмент хийдэг. Тэд 48.000 вагон бүхий 1,9 млрд.долларын өртөгтэй Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 5 хувийг хянаж 2 дугаар байр эзэлдэг. Global Trans Лондонгийн бирж дээр хувьцаагаа гаргасан хувийн компани, 3,36 млрд долларын хөрөнгөтэй.
Мишин, Николаев, Филатов гурав өмнө нь Алексей Мордашевын “Северсталь”-ийн жижиг хамтрагч байж металлургийн комбинатын ачаа тээвэрлэж байсан. Дараа нь Мордашевын хөрөнгийг ашиглан “Северстальтранс” гэсэн нэртэй тээврийн эзэнт гүрэн байгуулсан. “Северстальтранс” тээвэр хийхийн хамт Орос болон Балти хавийн хэд хэдэн усан боомтыг хяналтандаа авсан. 2007 онд Мордашев бага хамтрагчиддаа өөрийн хувийг зарсан. Ингээд тэд компаниа өөрчилж, Global Trans байгуулсан ба 2008 онд Лондонд IPO гаргасан.
3. Вячеслав ба Вадим Аминовыхан
Ах дүү Аминыховынхан “Нефтетранссервис” компанийг хянадаг. Энэ нь удирдаж буй вагоныхоо тоогоор (71 мянга орчим) Орост хоёрдугаарт орох төмөр замын оператор, харин өмчилж буй вагоны тоогоо гуравдугаарт орно. Нийт 40.000 вагонтой, Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 4 хувь, нийт өртөг нь 1,6 млрд. доллар.
Вячеслав Аминов ба түүний ах нар 1999 оноос алдаршсан. Аминов Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Волошины туслах гэж тооцогдож байсан. 2006 онд Аминов ахын хамт “Нефтетранссервис” компани байгуулсан ба одоо болтол захирлуудын зөвлөлд хоёулаа байдаг.
Аминовынхан төрийн “Транснефтепродукт” ашиг сонирхлын үүднээс ачаа тээвэрлэхээс бизнесээ эхэлсэн. Дараа нь Олег Дерипаскагийн хянадаг “Руснефть” гэдэг өөр томоохон захиалагч гарч ирсэн. “Руснефть” Михаил Гуцериевын дэмжлэг авч тэднийг шахсан. Энэ үед тэд томоохон нефтийн компаниудын тээвэрлэгч болж чадсан юм.
2010 онд РЖД-аас “Нефтетранссервис” 20.000 вагон авснаар салбарынхаа нэгдүгээрт орж чадсан юм. 2012 онд Аминовууд тээврийн FESCO бүлгээс 12.000 вагон худалдаж авсан юм.
4. Геннадий Тимченко
Геннадий Тимченко бол Путины үед гарч ирсэн миллиардеруудын хамгийн чинээлэг нь бөгөөд “Трансойл” компанийн үндсэн эзэмшигч. 29.000 вагонтай, энэ нь оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 3 хувь болно, 1,2 млрд. долларын өртөгтэй.
“Трансойл”-ын бизнес Киришийн заводаас Балтийн орнуудын далайн боомт руу нефть бүтээгдэхүүн тээвэрлэхээс эхэлсэн. Цаашдаа хүрээгээ ихэд өргөтгөсөн боловч ажлын чиглэл нь хэвээр үлдэж нефть юүлж тээвэрлэдэг.
2011 оны сүүлээр ПГК-ын хувьчлалд оролцох гэж байснаа гэнэт татгалзсан. Гэтэл үүний учир саяхан олдож байна. Владимир Лисин түүнд өөрийн паркаас 10.000 цистерн өгчээ. Энэ наймаа энэ оны 8 дугаар сард өнгөрсөн долоо хоногт болов.
5. Сергей Гущин ба Сергей Смыслов
Смыслов, Гущин хоёр бол төмөр замын тусгай зориулалтын оператор багтдаг Rail Garant бүлгийн үндсэн эзэмшигчид юм. 23.000 вагонтай, энэ нь оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 2 хувь болно, өртөг нь 0,9 млрд. доллар. Цистерн, цемент зөөгч, автомашин зөөгч, хоолой зөөгч зэрэг хагас вагонтой.
Гущин, Смыслов хоёр бүр 1990-ээд оноос төмөр замаар ажилласан. 1998 онд “Трансгарант”-ыг байгуулсан, 2000 оны дундуур томоохон компани болгож чадсан. 2005 онд компаниа Сергей Генераловт зарж, оронд нь FECSO компанийн активийн 12 хувийг авсан. Ингээд “Трансгарант”-аас үлдсэн активаа нэгтгэж “Rail Garant”-аа байгуулсан.
Оросын төмөр зам их ирээдүйтэй. Тэд Сибирь болон Алс Дорнодын асар их ашигт малтмалаа ашиглах стратегитай, түүнийгээ төмөр замаар л зөөнө. Ингэхлээр тэдний төмөр замын сүлжээ асар их өсөх нь гарцаагүй.
Би нарийн мэргэжлийн хүн биш, гэхдээ л Монгол Улс энэ хувьчлалд оролцсон байхад алдана гэж л лав байхгүй байх…
Гадаадынхан манай хувьчлалд оролцож болдог, монголчууд гадаадын хувьчлалд оролцож болохгүй гэсэн “ном” байхгүй гэж би бодож байна…
Энэ мэтээр “том сэтгэж” яагаад болохгүй гэж ?!
Судлаач Д.Ганхуяг
2012 оны 8 дугаар сарын 19.
Эх сурвалж: ganaa.mn
Одоо Орост 1 сая төмөр замын вагон ашигладаг. Түүний нэлээд нь хувийн өмчид байдаг. Оросын төмөр замын “хувийн” гол гол томчууд нь дараах хэд байдаг юм.
1. Владимир Лисин
Владимир Лисины Universal Cargo Logistic бол 190.000 вагонтой, Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 20%-ийг эзэмшсэн, багцаагаар 8,3 млрд. $ өртөгтэй оросын хамгийн том хувийн оператор компани юм. РЖД-ын бүрэлдэхүүнээс салсан ПГК-ын 75 хувийг авах конкурсэд 2011 оны сүүлчээр ялж, нэг удаагийн хэлцлээр ийм амжилтад хүрсэн. Түүнээс гадна энэ холдинг РЖД-ын үнэ хаялцуулсан худалдаагаар вагон худалдаж авсан. Мөн өмнө нь Новолипецкийн металлургийн комбинатад байсан вагонуудаар паркаа нэмсэн. Энэхүү Новолипецкийн комбинатын гол хувь нийлүүлэгч нь В. Лисин өөрөө байдаг юм.
2. Никита Мишин ба түүний хамтрагчид
Мишин, Константин Николаев, Андрей Филатов нар хамтран Global Trans компанийн хувьцааны хяналтын багцыг эзэмшиж менежмент хийдэг. Тэд 48.000 вагон бүхий 1,9 млрд.долларын өртөгтэй Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 5 хувийг хянаж 2 дугаар байр эзэлдэг. Global Trans Лондонгийн бирж дээр хувьцаагаа гаргасан хувийн компани, 3,36 млрд долларын хөрөнгөтэй.
Мишин, Николаев, Филатов гурав өмнө нь Алексей Мордашевын “Северсталь”-ийн жижиг хамтрагч байж металлургийн комбинатын ачаа тээвэрлэж байсан. Дараа нь Мордашевын хөрөнгийг ашиглан “Северстальтранс” гэсэн нэртэй тээврийн эзэнт гүрэн байгуулсан. “Северстальтранс” тээвэр хийхийн хамт Орос болон Балти хавийн хэд хэдэн усан боомтыг хяналтандаа авсан. 2007 онд Мордашев бага хамтрагчиддаа өөрийн хувийг зарсан. Ингээд тэд компаниа өөрчилж, Global Trans байгуулсан ба 2008 онд Лондонд IPO гаргасан.
3. Вячеслав ба Вадим Аминовыхан
Ах дүү Аминыховынхан “Нефтетранссервис” компанийг хянадаг. Энэ нь удирдаж буй вагоныхоо тоогоор (71 мянга орчим) Орост хоёрдугаарт орох төмөр замын оператор, харин өмчилж буй вагоны тоогоо гуравдугаарт орно. Нийт 40.000 вагонтой, Оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 4 хувь, нийт өртөг нь 1,6 млрд. доллар.
Вячеслав Аминов ба түүний ах нар 1999 оноос алдаршсан. Аминов Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Волошины туслах гэж тооцогдож байсан. 2006 онд Аминов ахын хамт “Нефтетранссервис” компани байгуулсан ба одоо болтол захирлуудын зөвлөлд хоёулаа байдаг.
Аминовынхан төрийн “Транснефтепродукт” ашиг сонирхлын үүднээс ачаа тээвэрлэхээс бизнесээ эхэлсэн. Дараа нь Олег Дерипаскагийн хянадаг “Руснефть” гэдэг өөр томоохон захиалагч гарч ирсэн. “Руснефть” Михаил Гуцериевын дэмжлэг авч тэднийг шахсан. Энэ үед тэд томоохон нефтийн компаниудын тээвэрлэгч болж чадсан юм.
2010 онд РЖД-аас “Нефтетранссервис” 20.000 вагон авснаар салбарынхаа нэгдүгээрт орж чадсан юм. 2012 онд Аминовууд тээврийн FESCO бүлгээс 12.000 вагон худалдаж авсан юм.
4. Геннадий Тимченко
Геннадий Тимченко бол Путины үед гарч ирсэн миллиардеруудын хамгийн чинээлэг нь бөгөөд “Трансойл” компанийн үндсэн эзэмшигч. 29.000 вагонтай, энэ нь оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 3 хувь болно, 1,2 млрд. долларын өртөгтэй.
“Трансойл”-ын бизнес Киришийн заводаас Балтийн орнуудын далайн боомт руу нефть бүтээгдэхүүн тээвэрлэхээс эхэлсэн. Цаашдаа хүрээгээ ихэд өргөтгөсөн боловч ажлын чиглэл нь хэвээр үлдэж нефть юүлж тээвэрлэдэг.
2011 оны сүүлээр ПГК-ын хувьчлалд оролцох гэж байснаа гэнэт татгалзсан. Гэтэл үүний учир саяхан олдож байна. Владимир Лисин түүнд өөрийн паркаас 10.000 цистерн өгчээ. Энэ наймаа энэ оны 8 дугаар сард өнгөрсөн долоо хоногт болов.
5. Сергей Гущин ба Сергей Смыслов
Смыслов, Гущин хоёр бол төмөр замын тусгай зориулалтын оператор багтдаг Rail Garant бүлгийн үндсэн эзэмшигчид юм. 23.000 вагонтай, энэ нь оросын хөдлөх бүрэлдэхүүний 2 хувь болно, өртөг нь 0,9 млрд. доллар. Цистерн, цемент зөөгч, автомашин зөөгч, хоолой зөөгч зэрэг хагас вагонтой.
Гущин, Смыслов хоёр бүр 1990-ээд оноос төмөр замаар ажилласан. 1998 онд “Трансгарант”-ыг байгуулсан, 2000 оны дундуур томоохон компани болгож чадсан. 2005 онд компаниа Сергей Генераловт зарж, оронд нь FECSO компанийн активийн 12 хувийг авсан. Ингээд “Трансгарант”-аас үлдсэн активаа нэгтгэж “Rail Garant”-аа байгуулсан.
Оросын төмөр зам их ирээдүйтэй. Тэд Сибирь болон Алс Дорнодын асар их ашигт малтмалаа ашиглах стратегитай, түүнийгээ төмөр замаар л зөөнө. Ингэхлээр тэдний төмөр замын сүлжээ асар их өсөх нь гарцаагүй.
Би нарийн мэргэжлийн хүн биш, гэхдээ л Монгол Улс энэ хувьчлалд оролцсон байхад алдана гэж л лав байхгүй байх…
Гадаадынхан манай хувьчлалд оролцож болдог, монголчууд гадаадын хувьчлалд оролцож болохгүй гэсэн “ном” байхгүй гэж би бодож байна…
Энэ мэтээр “том сэтгэж” яагаад болохгүй гэж ?!
Судлаач Д.Ганхуяг
2012 оны 8 дугаар сарын 19.
Эх сурвалж: ganaa.mn
