Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас эмнэлэг, эм ханган нийлүүлэх байгууллага, эмийн үйлдвэр, эмийн санд эм, биобэлдмэл, эмнэлгийн хэрэгслийн чанар, аюулгүй байдал, үйлдвэрлэл, импорт, тээвэрлэлт, хадгалалт, түгээлт, худалдаалалт, зарцуулалтын байдал ба зах зээлд зөвшөөрөлгүйгээр чанарын баталгаажилтгүй эм бэлдмэл импортлогдож, худалдаалагдаж буй байдалд хяналт шалгалт хийжээ.
Шалгалтыг энэ оны 2 дугаар сараас 10 дугаар сард хийж гүйцэтгэсэн бөгөөд улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй 30 гаруй эмийн үйлдвэр, 100 гаруй эм ханган нийлүүлэх байгууллага, 800 гаруй эмийн сан, салбараас 13 эмийн үйлдвэр, 700 орчим эмийн сан, 77 эм ханган нийлүүлэх байгууллага, салбар хуурамч эм худалдаалж болох эрсдэлтэй газрууд (зах, эмнэлэг доторх хүнсний худалдааны цэг г.м) зэрэг зөвшөөрөлгүйгээр эм, эмнэлгийн хэрэгсэл худалдаалж буй цэг, иргэд хамрагдлаа.
Шалгалтанд нийт эм хангамжийн байгууллагын 85 орчим хувь нь хамрагдсан байна.
Нийтлэг зөрчил, дутагдал:
1. Эмийн үйлдвэрүүд нь батлагдсан зураг төслийн дагуу баригдсан зориулалтын байранд үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг явуулаагүй, технологи, тоног төхөөрөмж нь хуучирсан, лабораторийн тоног төхөөрөмж, мэргэжилтэн дутагдалтай, зөвхөн үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны зардлаа нөхөх төдийн хэмжээнд олон жижиг эмийн үйлдвэр ажиллаж, 60 гаруй хувь нь 10-аад нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг давхардуулан үйлдвэрлэж байна. /Астрафарм, Эв-Эрдэнэ, Тунфарм, Түшиглэн, Шинэ-Эхлэл түм, Мерит, Эмийн үйлдвэр компани, Тавин-Ус, Шинэ бат зэрэг/
2. Эмийн үйлдвэрийн гадна орчинд ариун цэвэр, хамгаалалтын бүс бүрэн тогтоогоогүй, чанарын хяналтын хими, микробиологийн болон эрүүл зүйн нян судлалын лабораторийг аюулгүй ажиллагааны дүрмийн дагуу тусгаарлан зохион байгуулаагүй, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаатай холбоотой баталгаажуулан мөрдөж байгаа стандарт ажиллагааны аргачлалгүй, баримтжуулалт хангалтгүй, ариун цэвэр, халдвар хамгаалалын дэглэмийг бүрэн баримталдаггүй, / Тунфарм, Эв-Эрдэнэ, Эмийн үйлдвэр компани, Мон-Адонис, Түшиглэн, Шинэбат, Манба дацан, Монг-Эм, УАУШУТК, Элэгний эмгэг судлалын төвийн эмийн үйлдвэр зэрэг/
3. Шалгалтын явцад хөндлөнгийн хяналтаар 13 эмийн үйлдвэрийн 38 нэрийн бүтээгдэхүүнээс хяналтын сорьц авч Нэгдсэн төв лабораторит шинжлүүлэхэд 4 үйлдвэрийн /Мерит, Астрафарм, Гамба, Мон-Адонис/ 14 нэрийн бүтээгдэхүүн буюу 36,8% /34,9%-2008 оны дүн/ нь стандартын шаардлага хангахгүй гарсан нь «үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн нь чанарын баталгаа хангасан байх» гэсэн Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн 12.1.7, MNS-5524:2011 стандартын 8.6.1 заалтын биелэлт хангалтгүй байна.
Цаашид Эмийн талаар төрөөс баримтлах бодлогын 4.3-д заасны дагуу уг стандартыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхэд үйлдвэрлэгчдээс ч төрөөс ч анхаарах асуудал байна.
Мөн Сэлэнгэ аймгийн Отгоннаст фарм ХХК-ийн эмийн үйлдвэр нь 2009 оноос хойш үйл ажиллагаа явуулаагүй байхад Отгоннаст фарм нэртэй Анисны, Аскорбины хүчлийн үрэл үйлдвэрлэгдэж тараагдан Сүхбаатар сумын Энхнамуун эмийн сан, Дархан Монос ЭХНБ, Ховд аймгийн эмийн санд тус тус худалдаалагдаж байгаа зөрчил илэрчээ.
Үүнтэй холбогдуулан
1.»Эрүүл мэндийн тухай», «Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай», «Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай» хууль болон холбогдох тушаал, шийдвэр, стандартуудын дагуу зөрчлийг арилгуулахаар 253 байгууллагад 849 заалт бүхий албан шаардлага хүргүүлж, зөрчил гаргасан 215 байгууллага, албан тушаалтан, иргэнд нийт 28,2 сая төгрөгийн шийтгэвэр оногдуулжээ.
2. Монгол улсын бүртгэлд бүртгэгдээгүй, чанарын баталгаажилтгүй, нэр хаяг нь тодорхойгүй, стандартын бус болон хаяглалт савлалт нь бүртгэгдсэн загвараас өөр, сав баглаа боодлын бүрэн бүтэн байдал нь алдагдсан 125 нэрийн 10,5 сая төгрөгийн эм, эмнэлгийн хэрэгслийг хурааж, худалдаалсны хууль бус орлого болох 2,8 сая төгрөгийг улсын орлогод төвлөрүүлж, Монгол улсын эмийн бүртгэлд бүртгэгдээгүй эмийн талаар хэвлэлийн бага хурал зохион байгуулж, эмийн бүртгэлийн болон бүртгэлд бүртгэгдсэн, бүртгэгдээгүй эмийн ялгааны талаар танилцуулга хийсэн.
3. Хилийн хяналтаар шалгалтын явцад нийт 97 зөрчил илрүүлж, 55 буюу 58,5 хувийг арилгуулан, 21 байгууллага, иргэний 28778 кг эмийг буцааж, эмийн хаяглалт, шошгололт, савлалт нь бүртгэгдсэн загвараас өөр 2 нэрийн 15000 хайрцаг эмийн сав баглаа боодлын зөрчлийг арилгуулж, 4 нэрийн 6100 ширхэг 16.365,000 төгрөгний эмийг акт үйлдэн устгуулахаар шилжүүлэв.
4. Хэрэглэх хүчинтэй хугацаа дууссан 134 нэрийн 6,7 сая төгрөгний эм, эмнэлгийн хэрэгсэл хадгалагдаж байсныг /давхардсан/ актаар хураан авч устгалын комисст хүлээлгэн өгсөн.
5. 6 аймаг, нийслэлд эм хангамжийн байгууллагын үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөлгүйгээр эмээр үйлчилсэн 9 байгууллага иргэний үйл ажиллагааг зогсоож, тэдний худалдаалж байсан 146 нэрийн 785.770?-ийн эмийг хураалаа.
6. Эмийн сангийн стандартын шаардлага хангаагүй болон стандартын бус бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн 11 эм хангамжийн байгууллагын үйл ажиллагааг түр, 5 байгууллагын үйл ажиллагааг бүрмөсөн зогсоож, 3 байгуулага, албан тушаалтны асуудлыг шалгуулахаар хуулийн байгууллагад шилжүүлээд байна.
Н.Туяа
Шалгалтыг энэ оны 2 дугаар сараас 10 дугаар сард хийж гүйцэтгэсэн бөгөөд улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй 30 гаруй эмийн үйлдвэр, 100 гаруй эм ханган нийлүүлэх байгууллага, 800 гаруй эмийн сан, салбараас 13 эмийн үйлдвэр, 700 орчим эмийн сан, 77 эм ханган нийлүүлэх байгууллага, салбар хуурамч эм худалдаалж болох эрсдэлтэй газрууд (зах, эмнэлэг доторх хүнсний худалдааны цэг г.м) зэрэг зөвшөөрөлгүйгээр эм, эмнэлгийн хэрэгсэл худалдаалж буй цэг, иргэд хамрагдлаа.
Шалгалтанд нийт эм хангамжийн байгууллагын 85 орчим хувь нь хамрагдсан байна.
Нийтлэг зөрчил, дутагдал:
1. Эмийн үйлдвэрүүд нь батлагдсан зураг төслийн дагуу баригдсан зориулалтын байранд үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг явуулаагүй, технологи, тоног төхөөрөмж нь хуучирсан, лабораторийн тоног төхөөрөмж, мэргэжилтэн дутагдалтай, зөвхөн үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны зардлаа нөхөх төдийн хэмжээнд олон жижиг эмийн үйлдвэр ажиллаж, 60 гаруй хувь нь 10-аад нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг давхардуулан үйлдвэрлэж байна. /Астрафарм, Эв-Эрдэнэ, Тунфарм, Түшиглэн, Шинэ-Эхлэл түм, Мерит, Эмийн үйлдвэр компани, Тавин-Ус, Шинэ бат зэрэг/
2. Эмийн үйлдвэрийн гадна орчинд ариун цэвэр, хамгаалалтын бүс бүрэн тогтоогоогүй, чанарын хяналтын хими, микробиологийн болон эрүүл зүйн нян судлалын лабораторийг аюулгүй ажиллагааны дүрмийн дагуу тусгаарлан зохион байгуулаагүй, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаатай холбоотой баталгаажуулан мөрдөж байгаа стандарт ажиллагааны аргачлалгүй, баримтжуулалт хангалтгүй, ариун цэвэр, халдвар хамгаалалын дэглэмийг бүрэн баримталдаггүй, / Тунфарм, Эв-Эрдэнэ, Эмийн үйлдвэр компани, Мон-Адонис, Түшиглэн, Шинэбат, Манба дацан, Монг-Эм, УАУШУТК, Элэгний эмгэг судлалын төвийн эмийн үйлдвэр зэрэг/
3. Шалгалтын явцад хөндлөнгийн хяналтаар 13 эмийн үйлдвэрийн 38 нэрийн бүтээгдэхүүнээс хяналтын сорьц авч Нэгдсэн төв лабораторит шинжлүүлэхэд 4 үйлдвэрийн /Мерит, Астрафарм, Гамба, Мон-Адонис/ 14 нэрийн бүтээгдэхүүн буюу 36,8% /34,9%-2008 оны дүн/ нь стандартын шаардлага хангахгүй гарсан нь «үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн нь чанарын баталгаа хангасан байх» гэсэн Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн 12.1.7, MNS-5524:2011 стандартын 8.6.1 заалтын биелэлт хангалтгүй байна.
Цаашид Эмийн талаар төрөөс баримтлах бодлогын 4.3-д заасны дагуу уг стандартыг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхэд үйлдвэрлэгчдээс ч төрөөс ч анхаарах асуудал байна.
Мөн Сэлэнгэ аймгийн Отгоннаст фарм ХХК-ийн эмийн үйлдвэр нь 2009 оноос хойш үйл ажиллагаа явуулаагүй байхад Отгоннаст фарм нэртэй Анисны, Аскорбины хүчлийн үрэл үйлдвэрлэгдэж тараагдан Сүхбаатар сумын Энхнамуун эмийн сан, Дархан Монос ЭХНБ, Ховд аймгийн эмийн санд тус тус худалдаалагдаж байгаа зөрчил илэрчээ.
Үүнтэй холбогдуулан
1.»Эрүүл мэндийн тухай», «Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай», «Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай» хууль болон холбогдох тушаал, шийдвэр, стандартуудын дагуу зөрчлийг арилгуулахаар 253 байгууллагад 849 заалт бүхий албан шаардлага хүргүүлж, зөрчил гаргасан 215 байгууллага, албан тушаалтан, иргэнд нийт 28,2 сая төгрөгийн шийтгэвэр оногдуулжээ.
2. Монгол улсын бүртгэлд бүртгэгдээгүй, чанарын баталгаажилтгүй, нэр хаяг нь тодорхойгүй, стандартын бус болон хаяглалт савлалт нь бүртгэгдсэн загвараас өөр, сав баглаа боодлын бүрэн бүтэн байдал нь алдагдсан 125 нэрийн 10,5 сая төгрөгийн эм, эмнэлгийн хэрэгслийг хурааж, худалдаалсны хууль бус орлого болох 2,8 сая төгрөгийг улсын орлогод төвлөрүүлж, Монгол улсын эмийн бүртгэлд бүртгэгдээгүй эмийн талаар хэвлэлийн бага хурал зохион байгуулж, эмийн бүртгэлийн болон бүртгэлд бүртгэгдсэн, бүртгэгдээгүй эмийн ялгааны талаар танилцуулга хийсэн.
3. Хилийн хяналтаар шалгалтын явцад нийт 97 зөрчил илрүүлж, 55 буюу 58,5 хувийг арилгуулан, 21 байгууллага, иргэний 28778 кг эмийг буцааж, эмийн хаяглалт, шошгололт, савлалт нь бүртгэгдсэн загвараас өөр 2 нэрийн 15000 хайрцаг эмийн сав баглаа боодлын зөрчлийг арилгуулж, 4 нэрийн 6100 ширхэг 16.365,000 төгрөгний эмийг акт үйлдэн устгуулахаар шилжүүлэв.
4. Хэрэглэх хүчинтэй хугацаа дууссан 134 нэрийн 6,7 сая төгрөгний эм, эмнэлгийн хэрэгсэл хадгалагдаж байсныг /давхардсан/ актаар хураан авч устгалын комисст хүлээлгэн өгсөн.
5. 6 аймаг, нийслэлд эм хангамжийн байгууллагын үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөлгүйгээр эмээр үйлчилсэн 9 байгууллага иргэний үйл ажиллагааг зогсоож, тэдний худалдаалж байсан 146 нэрийн 785.770?-ийн эмийг хураалаа.
6. Эмийн сангийн стандартын шаардлага хангаагүй болон стандартын бус бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн 11 эм хангамжийн байгууллагын үйл ажиллагааг түр, 5 байгууллагын үйл ажиллагааг бүрмөсөн зогсоож, 3 байгуулага, албан тушаалтны асуудлыг шалгуулахаар хуулийн байгууллагад шилжүүлээд байна.
Н.Туяа
